BTK, internet ansiklopedisi Wikipedia’ya erişim engeli getireli tam iki yıl oldu. İfade özgürlüğü alanında çalışan uluslararası kurumlardan tepki var.

29 Nisan 2017’de, ‘Suriye İç Savaşı’na yabancı müdahalesi’ (Foreign involvement in the Syrian Civil War) ve ‘Devlet destekli terörizm’ (State-sponsored terrorism) başlığında yazılan maddelerin içeriğindeki bazı ifadeler nedeniyle Türkiye’den erişim engeli getirilen internet ansiklopesi Wikipedia, halen Türkiyeli kullanıcılara kapalı. Firma, ‘yasaklı’ içeriği kaldırdıkları açıklamasını yapmış fakat Türkiye Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) içeriğin yayınlanmaya devam ettiğini belirtmişti.

BTK’nın internet sitesinde yasağa ilişkin yapılan açıklamada‘yapılan kontrollerde Wikipedia’nın kamuoyunu yanlış yönlendirme ve algı oluşturma amaçlı bilgiler paylaştığının tespit edildiği’ ifadeleri yer almıştı

Uluslararası kurumlardan ortak bildiri

Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI), ARTİCLE 19, ARTİCOLO 21, PEN Norveç, ECPMF, PEN International gibi ifade özgürlüğü hakkında çalışan kurumlar, yasağın kaldırılması için başlatılan ortak kampanyaya katıldı:“Uluslararası ifade ve basın özgürlüğü grupları olarak, Türkiye’nin bağımsız medya ve internette ifade özgürlüğünü kısıtlamak konusundaki eylemlerini kınıyor, Türkiye hükümetini çevrimiçi de dahil olmak üzere ifade özgürlüğünü engellemek adına yapılan bütün girişimlerini sonlandırmaya çağırıyoruz.

Ortak bildiri şöyle:

Nisan 2017’de Türkiye hükümeti Wikipedia sitesine erişimi tamamen engelledi. Hükümet’in 5651 numaralı “internet yasası” ulusal güvenlik adına her türlü erişim engeli ve sansüre olanak sağlıyor. Wkipedia, Türkiye Devleti’nin Suriye’deki terör gruplarını desteklediğini iddia eden makaleyi yayından kaldırmayı reddedince yetkililer, bu maddeye dayanarak Wikipedia’ya erişim yasağı getirdi.

Bu yasak, ifade özgürlüğü ve bilgiye erişim hakkına getirilmiş ağır bir darbedir. Bu sadece 80 Milyon nüfusu barındıran Türkiye için değil, Türkiye’de yaşayanların katkı ve yorumlarından mahrum bırakılanlar da dahil herkes için bilgiye erişim hakkının kısıtlanmasıdır.

Bu yasak Türkiye’de internet ve medya sansürünün boyutunu gözler önüne seriyor ve ne yazık ki istisnai bir örnek değil. Uzun süredir ulusal güvenlik gerekçe gösterilerek, Twitter, Youtube ve Facebook dahil olmak üzere birçok platform ve websitesine engelleme getirildi. Twitter’ın raporuna göre, Türkiye içeriklerin kaldırması konusundaki taleplerde açık arayla ilk sırada.

Sivil toplumdan ve Wikipedia’nın kendisinden gelen birçok çağrıya rağmen, yasağın kaldırılmasına yönelik bir çalışma yok. Wikimedia Vakfı Mayıs 2017’de Wikipedia’ya erişim yasağını Anayasa Mahkemesi’nin gündemine taşısa da, şu ana kadar yanıt gelmedi.

Türkiye’de yasağın kaldırılması için mahkemelere yapılan birçok başvuru ve çağrının yanı sıra, Wikipedia Vakfı Mart 2018’de “Sizi özlüyoruz Türkiye” kampanyası başlattı. Bu sene de aynı kampanyayı Twitter ve Instagram üzerinden tekrarlayacak. Kampanyanın amacı yasağın kaldırılması ve bütün dünyadan insanların yasaktan nasıl etkilendikleri konusunda paylaşımlar yapması.

Diğer yandan hükümet artık internet yasakları ve davaları konusundaki verilerini bile gizli tutuyor. Bunun için öne sürülen gerekçe bu verilerin ülkenin itibarına zarar veriyor olmasıdır.

Metinde imzası bulunan kuruluşlar olarak, Türkiye yetkililerini Wikipedia ve yasaklı tüm websitelerine yönelik erişim engelini kaldırmaya davet ediyoruz. Bu yasaklar uluslararası insan hakları standartlarıyla uyum göstermemektedir. Dahası, bağımsız medyaya yönelik engeller ve haberciliği yasadışı ilan etmek insan haklarına aykırıdır.

İmzacılar:

ARTICLE 19
ARTICOLO 21
European Centre for Press and Media Freedom
Initiative for Freedom of Expression
International Press Institute
Norwegian PEN
PEN International
P24