Kuş gözlemi ülkemizde yeni yeni yaygınlaşırken çocukların hem öğrenip hem gözlemleri sırasında kullanabilecekleri bunu yaparken de eğlenebilecekleri çok sınırlı kaynak var.

Doğu Akdeniz Araştırma Derneği’nden Nazlı Ayhan’ın kendi çizdiği resimleriyle birlikte kaleme aldığı ve geçtiğimiz günlerde Yeni İnsan Yayınevi’nden yayınlanan Kuş Kitabı, bu eksikliği kapatıyor.

Gökyüzüne bakmaya teşvik ediyor

Kitapta hem kuşlar hakkında bilgiler veriliyor hem de sayfaların altında yer alan “Daha önce gördünüz mü?” kutucuğu; çocukları gökyüzüne bakmaya, kuşları aramaya ve onları araştırmaya teşvik ediyor.

Kitabın sonundaki eşleştirme oyunu ve kitap içerisinde yer alan boyamalar ise kitapta öğrenilenlerin pekiştirilmesini sağlıyor.

Biz de Nazlı Ayhan ile bir araya gelerek hem bu cıvıl cıvıl kitabı hem de kuş gözleminin ne anlama geldiğini ve ebeveynlerin çocuklarının ilgisini kuş gözlemine nasıl çekebileceğini konuştuk.

Elif: Öncelikle daha önce benzeriyle hiç karşılaşmadığım bu kitap için tebrik etmek istiyorum. Hem görseller hem verilen alıştırmalar ve bilgiler benim de çok heyecanlanmama neden oldu. Hatta biraz gökyüzüne bakıp kitapta tanıtılan kuşlar kutucuklara için bir tik de ben koymak istedim

Nazlı Ayhan: Kitabı beğenmenize ve sizde kuşlara bakma isteği uyandırmış olmasına çok sevindim. Dilerim daha çok kişide bu hisleri oluşturur.

‘Kaynak sayısı oldukça kısıtlı’

Kuş Kitabı’nı nasıl bir eksikliği gidermek için yazdınız? Kitap, ne amaçlıyor?

Kuş Kitabı en temelde çocuklarda gözlem ve araştırma isteği uyandırmayı hedefliyor. Kitabı çocuğuma kuşları öğretmek istediğimde elimde nasıl bir kitap olsa keyifli olur düşüncesi ile ortaya çıktı.

Çok uzun zamandır arkadaşlarımla birlikte hayalini kurduğum bir “Biyoloji Köyü” hayali var bu hayalin benim payıma düşen kısmı biyoloji köyünde çocuklara kuşları anlatmak onlarla birlikte kuş gözlemine çıkmak. Kuş Kitabı bu hayale doğru atılmış bir adım.

Çocukların kuş gözlemlerinde kullanabilecekleri Türkçe kaynak sayısı oldukça sınırlı. Bu çok büyük bir eksik. Kuş Kitabı’nın bu eksikliği doldurduğu için kıymetli olduğunu düşünüyorum.

Kuş Kitabı’ndan sayfalar

‘Huzur ve heyecan veriyor’

Sizin de bir kuş gözlemcisi olduğunuzu anlıyorum. Kuş gözlemi yapmak sizin için ne anlama geliyor? 

Evet üniversite yıllarımdan beri amatör olarak kuş gözlemi yapıyorum. Kuş gözlemi benim icin huzur ve heyecanın bir arada olduğu bir aktivite. Doğada olmak bana hep huzur vermiştir.

Bunun yanında kuş gözlemi icin hep tetikte olmanız, harekete sese dikkat vermeniz gerek. Bu bana çok heyecan verici geliyor. Bir kuş gördüğümde onun hangi tür oldugunu anlamaya çalışmak, davranışlarını gözlemlemek, o türe dair yeni şeyler öğrenmek benim kuş gözlem ile ilgili çok heyecan duyduğum anlar.

‘Doğada bol bol vakit geçirsinler’

Kuş gözlemine başlamak isteyen çocuklar ve onların ilgisini kuşlara çekmek isteyen ebeveynler nasıl bir yol izlemeli sizce?

Kuş gözlemine başlamak isteyen çocuklara ve ebeveynlere ilk tavsiyem bol bol doğada vakit geçirmeleri olacaktır. Çünkü doğada bir süre vakit geçirdikten sonra hareketlere, seslere karşı insanın algıları genişliyor.

Kuş gözlemine başlama yeri olarak sulak alanları önerebilirim. Sulak alanlar hem tür çeşitliliğinin çok olduğu hem de su kuşlarına ev sahipliği yaptığı için kuş gözlemine başlamak için daha uygun alanlar.

Ötücü kuşlar çok hızlı hareket ettiklerinden çocuklar için onları gözlemlemek daha zor olabilir ama su kuşları yavaş hareket ettiklerinden başlangıç için daha kolay gözlenebilirler.

‘Hayal gücünün gelişmesine katkı’

Kuş gözlemi yapmak çocukların gelişiminde nasıl bir eksikliği kapatıyor veya nasıl bir katkı sağlıyor? Bu bilgi ve ilgiyle büyümek nasıl bir dünyanın anahtarı sizce?

Ben pedagog değilim ancak kuş gözlemi yapmanın en temelde çocukların merak duygusunu geliştireceğini onları gözlem yapmaya ve araştırmaya yönlendireceği için çocukların gelişiminde büyük katkısı olacağını düşünüyorum.

Kuşların renkli, hareketli dünyası çocukların zihninde yeni sayfalar açacak ve onların hayal gücünün gelişmesine katkı sağlayacaktır.

‘Kentte yaşamak bir engel değil’

Nüfusun çoğunluğu kentlerde yaşarken, doğaya olduğu gibi gezegeni paylaştığımız kuşlara da bir mesafe koyabiliyoruz. Kentte yaşamak kuş gözlemi yapmanın önünde bir engel mi?

Kentte yaşamak hiçbir şekilde kuş gözlemi yapmanın önünde bir engel değil. En küçük park alanlarında bile birkaç farklı tür kuş görmek mümkün.

Kuş Kitabı’nda seçtiğim kuş türlerinin çoğu görece daha yaygın olan türler. Örneğin kitapta yer alan ötücü kuşların çoğuna parklarda rastlamak mümkün.

Kitabınızda kızınız Maya’dan da bahsediliyor. Onun kuşlar konusunda nasıl bir deneyimi var?

Kızım Maya henüz 9 aylık onu her fırsatta park ya da doğal alana götürüyorum. Ona kuşları göstermeye çıkardıkları seslere kulak vermesini sağlamaya çalışıyorum. Tabi an itibari ile biraz küçük. Dilerim ileride birlikte kuş gözlem yapacağımız günler gelecek.