1894 yılında, Şarkışla ilçesine bağlı Sivrialan Köyü’nde doğmuştu büyük ozan Aşık Veysel Şatıroğlu.
İki kız kardeşi çiçek hastalığına yakalanarak hayatını kaybetmişti. Hastalık onun da yakasına yapıştığında sadece 7 yaşındaydı. Kendisi o günü şöyle anlatmıştı.
“Çiçeğe yatmadan evvel anam güzel bir entari dikmişti. Onu giyerek beni çok seven Muhsine kadına göstermeye gitmiştim. Beni sevdi. O gün çamurlu bir gündü, eve dönerken ayağım kaydı ve düştüm. Bir daha kalkamadım. Çiçeğe yakalanmıştım. Çiçek zorlu geldi. Sol gözümde çiçek beyi çıktı. Sağ gözüme de, solun zorundan olacak perde indi. O gün bugündür dünya başıma zindan.”
Babasının oyalanması için aldığı bağlamayla önce başka ozanların türkülerini çalmaya başladı.1930 yılından sonra Sivas Maarif Müdürü’nün desteği ile birçok ili dolaşmaya başlamıştı.
1933 yılında Cumhuriyet’in 10.yılı için yazdığı “Cumhuriyet Destan”nı çok sevdiği Atatürk’ün huzurunda okumak istemişti. Mustafa Kemal Paşa’nın huzuruna çıkmasının nasip olmaması Aşık Veysel’i çok üzse de, Sivrialan’dan yaya olarak üç ayda ulaştıkları Ankara yolculuğunda o ünlü eserini bestelediği rivayet edilir: “Uzun İnce Bir yoldayım.”
Ata’nın huzuruna çıkma fırsatı aslında daha sonra Aşık Veysel’in ayağına kadar gelecekti. 1935 yılında İlk kez çıktığı İstanbul radyosunda Veysel’i dinleyen Atatürk “Bu aşığı bulun getirin” diye talimat vermişti. Yaver Şükrü Özer hemen radyoyu arasa da binadan ayrılan Aşık Veysel’e ulaşamamıştı. Bunu öğrenen Veysel, bir gün sonra Dolmabahçe Köşkü‘ne gitmiş ama yaver Şükrü bey “O bir zevk zamanı idi, şimdi çalışma zamanı…Sen adresini bırak, yeniden hatırlar da sorarsa biz seni yılanın deliğinde de olsan buluruz” diyerek Veysel’i huzura almamıştı.
Dilden dile dolaşan, vefasız eşe sitem
1952’de senaryosunu Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun yazdığı, Metin Erksan’ın yönettiği “Karanlık Dünya” filminde Aşık Veysel de oynadı. Filmde sekiz yıllık evliliğin ardından Veysel’i terk ederek kaçan ilk eşi Esma ile ilgili hikaye de anlatılmıştı. Bu hikaye yıllarca “Çarık Hikayesi” olarak dilden dile dolaştı. Erol Evgin’in de bir TV programında göz yaşı dökerek aktardığı hikayeye göre Aşık Veysel eşinin kendisini terk edeceğini anlamıştır. Gece uyumak için yataklarına girdikten sonra eşi kalkar, bohçasını da aldıktan sonra pabuçlarını giyer ve kaçar. Bir süre sonra ayağına bir şeyin vurduğunu fark eder. Pabuçlarını çıkarttığında bir nota sarılı bir tomar para olduğunu görür.
Notta şöyle yazmaktadır:
”Al, bu para ananın ak sütü gibi helal olsun. Gittiğin yerde kendini ezdirme. Bir de güzelliğin on para etmez, bu bendeki aşk olmasa…”
Bu güzel hikaye Aşık Veysel’in eserlerinde yarattığı değerlerle ilişkilendirilmişti ve yıllarca halk tarafından çok sevilerek dilden dile aktarıldı. Ancak 2014 yılında Doğa Eker adında 13 yaşında bir öğrenci Antalya’dan kalkarak, Sivas’ın Şarkışla ilçesine gidip Aşık Veysel’in oğlu Ahmet Şatıroğlu ile bir söyleşi yaptı ve olayın aslını ondan öğrenerek, videoyu da internette paylaştı. Şatıroğlu söyleşide bu hikayenin doğru olmadığını ve aileyi rencide ettiğini söylemiş ve “Hiç kimse altı aylık bebeğini bırakıp giden kadına böyle bir iyilik yapmaz. Üstelik bırakın ayakkabıya tomarla para koymayı, Veysel’in doğru dürüst kuruşu bile yoktu” demişti.
Öte yandan Aşık Veysel’in köye tekrar dönen Esma’ya mağduriyet yaşamaması için ölümüne kadar destek olduğu da bilinmektedir. Hikayenin aslı nasıl olursa olsun Aşık Veysel’in kızının da söylediği gibi ünlü ozan, kalbimizi ısıtan bu aşk şarkısını ilk eşi Esma için yazmıştı.
Şüphesiz Aşık Veysel’in yorumundan sonra şarkının hafızalarımızda yer eden diğer güzel yorumu da Hümeyra’nınkidir.
Güzelliğin on par’ etmez
Bu bendeki âşk olmasa
Eğlenecek yer bulamaz
Gönlümdeki köşk olmasa
Tabirin sığmaz kaleme
Derdin dermandır yareme
İsmin yayılmaz âleme
Âşıklarda meşk olmasa
Kim okurdu, kim yazardı?
Bu düğümü kim çözerdi?
Koyun kurt ile gezerdi
Fikri başka başk’ olmasa
Senden aldım bu feryadı
Bu imiş dünyanın tadı
Anılmazdı Veysel adı
O sana âşık olmasa
Anılmazdı Veysel adı
O sana âşık olmasa
Kaynakça
- Çalışkan M., Ünlü Halk Ozanı Atatürk’le tanışma şansını kıl payı kaçırdı. habertürk.com 25.10.2020
- Vikipedia, Aşık Veysel
- Eker Doğa, Aşık Veysel’in Yanlış Bilinen Hikayesi, 25.01.2017
