‘Beyin göçü’ son yıllarda sık sık gündeme geliyor. Daha iyi bir hayata sahip olmak isteyen binlerce Türk vatandaşı yurt dışında yaşamanın hayalini kuruyor. Resmi verilere göre 2022 yılında 140 bin Türk vatandaşı Türkiye’den göç etti. Bu; 2016 yılından bu yana son yedi senedeki en yüksek sayı. Ancak 2016-2022 arasını kapsayan son yedi yılın toplamına bakıldığında yurt dışından Türkiye’ye göç edenlerin toplamı Türkiye’den gidenlerden az farkla daha yüksek. Türkiye’ye en çok göç veren ülkeler ise Irak, Afganistan ve İran.

Peki, yurt dışına her yıl kaç Türk vatandaşı göç ediyor? Yurt dışından Türkiye’ye taşınan Türk vatandaşı sayısı kaç? Türkiye en çok hangi ülkelerden göç alıyor?

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Uluslararası Göç İstatistikleri Türkiye’ye gelen ve Türkiye’den giden göçmen sayısını ortaya koyuyor. 2022’de 139 bin 531 Türk vatandaşı yurt dışına göç ederken 94 bin 409 Türk vatandaşı da Türkiye’ye göç etti.

Yurt dışına giden Türk vatandaşları sayısı 2016’dan bu yana en yüksek seviyeye erişti.

2016-2022 arasındaki yedi senenin üç yılında giden; dört yılında gelen sayısı daha fazla oldu.

Yedi yıllık toplama bakıldığında ise 725 bin 209 Türk vatandaşı yurt dışına göç etti. Bu dönemde Türkiye’ye taşınan Türk vatandaşı sayısı ise 734 bin 972 oldu.

Türkiye daha çok göç alan bir ülke

2022’de yurt dışından Türkiye'ye 494 bin 52 kişi göç ederken Türkiye'den yurt dışına ise 466 bin 914 kişi göç etti. Bu verilere Türk vatandaşları dahil.

2016-2022 arasında Türkiye’ye 3 milyon 676 bin kişi göç ederken Türkiye’den 2 milyon 261 bin kişi başka ülkelere göç etti. Bu da Türkiye’nin 1 milyon 415 bin net göç aldığını gösteriyor.

Türkiye’ye en çok göç Irak, Afganistan ve İran’dan

2022’de Türkiye'ye gelen yabancı uyruklu nüfus içinde ilk sırayı yüzde 25 ile Rus vatandaşları aldı. Rusya’yı yüzde 8,1 ile Ukrayna, yüzde 6,5 ile İran, yüzde 5,4 ile Afganistan ve yüzde 4,8 ile Irak vatandaşları izledi.

Ancak 2022 verilerinde Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi etkili oldu. 2016-2022 arasını kapsayan son yedi senede en çok göç Irak’tan gerçekleşti. 484 bin Irak vatandaşı gelirken 305 bini de Türkiye’den göç etti.

236 bin Afgan vatandaşı Türkiye’ye göç ederken 86 bini Türkiye’den taşındı. 2013 bin İran vatandaşı gelirken 113 bin İran vatandaşı da göç amaçlı Türkiye’den ayrıldı.

Bu ülkelerden sonra en çok göç Suriye, Türkmenistan ve Azerbaycan’dan gerçekleşti.

Koruma altındaki Suriyeliler dahil değil

Türkiye’ye göç edenlere geçici koruma statüsüyle ülkede bulunan Suriyeliler dahil değil. Yabancı nüfus;

• Referans tarihinde geçerli ikamet veya çalışma iznine sahip,

• İkamet izni yerine geçen kimlik belgesi olan (uluslararası koruma vb.) ve referans tarihinde geçerli adres beyanı olan,

• İzinle Türk vatandaşlığından çıkmış (mavi kart hamili) ve referans tarihinde geçerli adres beyanı olan

kişilerden oluşuyor. Kurs, turizm, bilimsel araştırma vb. nedenlerle üç aydan kısa süreli vize veya ikamet iznine sahip yabancılar ile geçici koruma statüsüyle ülkede bulunan Suriyeliler yabancı nüfusa dâhil değildir.

Yaşa göre göç

Türkiye'ye 2022 yılında göç edenlerin yaş grubu incelendiğinde, en fazla göç edenlerin yüzde 12,2 ile 25-29 yaş grubunda olduğu ortaya çıktı. Türkiye'den göç eden nüfusun yaş gruplarına bakıldığında, en fazla göç edenlerin yüzde 15,8 ile yine 25-29 yaş grubunda.

Üç göçmenden birisi İstanbul’a

Türkiye'ye 2022 yılında göç edenlerin illere göre dağılımı incelendiğinde, yüzde 35,4 ile en fazla göç alan ilin İstanbul olduğu tespit edildi. İstanbul'u yüzde 14,8 ile Antalya, yüzde 5,4 ile Ankara, yüzde 3,9 ile Bursa ve yüzde 3,8 ile Mersin izledi.

Hesaplama yıl sonu verilerinden

Öte yandan bu veriler her sene 31 Aralık itibariyle verileri yansıtıyor. Hesaplamalar bu yıllık verilerden yapıldı. Bu yedi yıllık sürede gidip dönenler veya dönüp tekrar gidenler olduysa bunlar tekerrür olabilir.