Kosova'nın Avrupa Konseyi'ne (AK) kabulü, 16 ve 17 Mayıs tarihlerinde yapılacak olan Bakanlar Komitesi toplantısının gündeminde yer almıyor.

Bu durum Priştine'nin yaşlı kıtada insan haklarının geliştirilmesi için çalışan Avrupa Konseyi’ne üye olmasında muhtemelen gecikmelere yol açacak.

Bu arada Kosova Başbakanı Albin Kurti, etnik Sırpların çoğunlukta olduğu yerler için yeni bir idari birim oluşturulması sürecinin, Kosova'nın AK'nin 48. üyesi olması için "kabul edilemez bir ön koşul" olarak ortaya çıktığını söyledi.

Diplomatik kaynaklar, Kurti'nin bu önkoşulu reddetmesinin, Avrupa Konseyi'nden Kosova'nın başvurusuyla ilgili nihai kararı ertelemesini talep eden Fransa, Almanya ve İtalya'yı memnun etmediği görüşünde.

Kurti, Kosova'nın üyelik için gerekli tüm kriterleri yerine getirdiğini ve bu kriterlerin geçen ay başında Avrupa Konseyi'nin Siyasi İşler Komitesi ve Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi’nde (AKPM) yapılan oylamayla onaylandığını bildirdi.

AKPM'nin yeşil ışık yakmasının ardından Kosova'nın üyeliğine karar verme sırası şu anda Avrupa Konseyi'nin karar organı  Bakanlar Komitesi'nde.

Kosova hükümetinin, Anayasa Mahkemesi'nden yaklaşık 2 milyon nüfuslu küçük Balkan ülkesindeki Sırp Belediyeler Topluluğu'nun tüzüğünü gözden geçirmesini talep etmesi bekleniyordu. 

Belgrad ve Priştine arasında 2013 yılında imzalanan Brüksel Anlaşması uyarınca, Sırpların çoğunlukta olduğu ve çoğunlukla ülkenin kuzeyinde yer alan bölgelerde idari bir organın oluşturulması, Fransa, Almanya, İtalya ve diğer AB ülkeleri tarafından Kosova'nın AB üyeliği yolunda ilerlemesi için belirlenen en önemli koşul.

2015 yılında Kosova Anayasa Mahkemesi, Sırp Belediyeler Topluluğu'nun yürütme yetkisine sahip olamayacağını ilan ederek, belediye idari düzeyinin ötesinde herhangi bir özerkliği anayasaya aykırı buldu.

Kurti hükümeti, yetkileri sınırlandırılmadığı takdirde, Sırp Belediyeler Topluluğu'nun uzun vadede Sırbistan sınırı boyunca fiilen bağımsız bir Sırp bölgesi haline gelebileceğinden endişe ediyor.

Kurti, böyle bir çözümün Kosova içinde fiili bir Sırp Cumhuriyeti yaratabileceğini defalarca dile getirirken, Bosna Hersek'teki giderek ayrılık yanlısı talepleri daha fazla dile getiren Sırplarla paralellik kurdu.

Brüksel, Kurti hükümetinden Kosova Anayasa Mahkemesi'nin Sırp Belediyeler Topluluğu'nun anayasaya uygunluğuna ilişkin önceki tutumunu gözden geçirmesini talep edecek süreci başlatmasını istedi.

AB ve ABD, Batı Balkanlar'da, özellikle de Sırbistan ve Kosova arasında artan gerilimden giderek daha fazla endişe duyuyor.

NATO için 1990'lardaki Baykanlardaki savaşın ardından yeniden çatışma riski, Ukrayna'daki savaş nedeniyle daha da güçlendi. 

Belgrad, Priştine'nin Avrupa Konseyi'ne katılımını, eski vilayeti Kosova'yı tanımama politikasında bir gerileme olarak görüyor.

Brüksel, Sırbistan'dan Kosova'nın Avrupa Konseyi, BM ve Interpol gibi uluslararası örgütlere üyeliğini engellememesini talep etti. Belgrad, 2023 yılında Sırbistan'ın AB üyeliği için bir ön koşul haline gelen ve katılım fasıllarından biri olan Ohri Anlaşmasını kabul ederek Brüksel'in talebini resmen kabul etmiş oldu.

Şu ana kadar her iki taraf da AB tarafından imzalanan anlaşmaları tam olarak yerine getirmedi.