Cengiz Holding'in alt kuruluşu Eti Bakır Anonim Şirketi, 1 Temmuz'da Alpagut-Atalan Altın-Gümüş Maden Ocağı ve Zenginleştirme Tesisi için Eskişehir Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü'ne başvuruda bulundu.

862 sayfalık Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporunda, ünitelerin kapladığı toplam alanın 2.740 hektar olacağı belirtildi. 15 yıllık projede senede yaklaşık 12 milyon ton kazı yapılması, patlatmalı açık ocak işletmeciliği ve siyanürlü yığın liç yöntemi ile altın ve gümüş çıkarılması hedefleniyor.

Projeye göre, ilk etkilenecek mahallelerin Atalan, Alpagut, Avlamış, Atalantekke, Behçetiye, Çalkara, Demirciler, Karaoğlan, Karacabaşı Pınarı, Tarpak ve Tekeciler mahalleleri olacağı, tesislerin Atalan'a 1.300 metre, Alpagut'a 3.300 metre uzaklıkta yer alacağı tahmin ediliyor. Mahalleler Eskişehir'in Mihalgazi ve Tepebaşı ilçelerinde.

Eskişehir Çevre Koruma ve Geliştirme Derneği'nin (ESÇEVDER) yetkilileri, patlatmalı açık ocak işletmeciliği ve siyanürlü yığın liç yöntemi ile çıkarılacak altın ve gümüşten bölgenin kültürel açıdan zarar göreceğini düşünüyor.

ESÇEVDER Başkanı Sadık Yurtman, Euronews'e yaptığı açıklamada, maden sahası olarak işletilmesi planlanan bölgede 28 endemik bitki türünün olduğunu, 128 kuş türünün tespit edildiğini ve bölgenin birinci dereceden sit alanı olduğunu söyledi.

Bugüne dek tüm Avrupa'da 3.000 endemik bitkiye rastlanıldığı hesaba katıldığında Türkiye, sahip olduğu 3.500 endemik bitki türü ile biyolojik açıdan önemli bir floraya sahip.

Ayrıca, birinci derece sit alanı olarak kabul görmüş bölgelerin, bilimsel çalışmalar dışında aynen korunacağı 658 nolu ilke kararıyla teminat altına alınmış vaziyette.

Bölgenin aynı zamanda mikro klima özelliğine sahip olduğunu söyleyen Başkan Yurtman, senede 2 ila 4 kez tarladan ürün alınabildiğini, Türkiye'deki narenciye ve sebze üretiminin yüzde 20'sinin bu havzada yapıldığını, kurulacak maden tesislerinin üretime ket vuracağını düşünüyor.

Yurtman, "Siyanürle altın çıkarma hevesinden ötürü Sakarya Vadisi'nin zengin toprakları, atalarımızdan miras kalmış çiftçilik ve hayvancılık meslekleri yok olacak," dedi.

Sakarya Vadisi'nde üretilen başlıca ürünler arasında ince kabuklu domates, roka, tere, soğan, maydonoz ve biber türleri bulunuyor. Mahsulün tarladan sonraki durağı, İstanbul Bayrampaşa'daki sebze ve meyve hali.

"Sakarya Vadisi'nin yaşanılmayacak bir hal alacağını" iddia eden Yurtman, Erzincan'ın İliç ilçesindeki maden kazasına atıfta bulundu.

"Bu bölgede kurulması planlanan maden sahası tıpkı İliç'teki gibi tepede olacak. Tesislerin Sakarya Nehri'ne yakınlığı ve İliç'teki ocaktan en az 4-5 kat daha büyük olacağı hesaba katıldığında, yörenin bütün iyi özelliklerini kaybetmesi, siyanür tehlikesi altında yetiştirilen ürünlerin satılamaması gibi gerçeklerle karşı karşıyayız." diye konuştu.

Şubat 2024'te, İliç'teki Çöpler Altın Madeni'nde siyanür liç yöntemi işleminden sonra depolanmış devasa büyüklükteki toprak yığını heyelana dönüştü. 9 maden işçisinin hayatını kaybettiği kazada, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Mühendislik Fakültesi akademisyenlerinin hazırladığı rapor, 20 milyon 160.000 metreküplük bir kütlenin Sabırlı Deresi'ne doğru en az 800 metre kaydığını iddia ediyordu.

ESÇEVDER Başkanı Sadık Yurtman gibi düşünen bir diğer kişi de CHP Mihalgazi Belediye Meclis Üyesi Kemal Güner Poyraz. "Cengiz Holding'in yüksek ücretlerle halktan toprak almaya çalıştığını" iddia eden Poyraz, Eskişehir Kent Konseyi olarak halkı siyanür tehlikesine karşı bilinçlendirmeye çalıştıklarını söylüyor.

Euronews'ün sorularını yanıtlayan Poyraz, "Detaylı videolarla, görsellerle, dökümanlarla Mihalgazi'nin İliç'e dönüşmemesi için insanlarımıza sunumlar yaptık. Eskişehirliler bölgede kurulacak bir maden sahasının yarardan çok zararlı olacağını düşünüyor." ifadelerini kullandı.

Eskişehir'de arıcılık yaparak geçimini sağlayan Nilay Boyluoğlu, "Sadece beni değil, arıların önemini artık hepimiz biliyoruz. Eğer bu olursa, arıların, bitkilerin habitatı tahrip olacak. Baktığınız zaman yediğimiz yemekten içtiğimiz suya kadar birçok şeyin yok oluşunu göreceğiz." dedi.

Cengiz Holding'in alt kuruluşu Eti Bakır, Euronews'ün sorularını yanıtsız bıraktı.