İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (Syrian Observatory for Human Rights), İsrail'in Suriye'deki son hava saldırılarının 2012'den bu yana "en şiddetli" saldırılar olduğunu açıkladı.

On yılı aşkın bir süredir Suriye'deki savaşı izleyen kuruluşun verilerine göre İsrail, Beşar Esad'ın geçtiğimiz günlerde ülkeyi terk etmesinden bu yana komşusunu 450'den fazla kez vurdu ve Suriye'nin donanmasını ve Suriye kıyılarındaki sayısız hava üssünü ve askeri teçhizatı yok etti.

Gruba göre, son olarak cumartesi gecesi Hama, Humus ve başkent Şam yakınlarında başlayan saldırılarda Suriye'nin füze depoları ve eski ordu mevzileri hedef alınarak, 75 kez vuruldu.

Geçtiğimiz hafta İsrail ordusu, 1974'te iki ülke arasında varılan ateşkesin bir parçası olarak oluşturulan askerden arındırılmış tampon bölgenin bir parçası olan Hernon Dağı'nın zirvesinin kontrolünü de ele geçirdi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bu hamlenin geçici olduğunu ve sınırda istikrarı sağlamak için gerekli olduğunu vurguladı.

Netanyahu, bu hamlenin iki ülke arasındaki ateşkes anlaşmasını ihlal ettiği ve sömürücü bir toprak gaspı anlamına geldiği yönünde uluslararası toplumdan gelen tepkilere rağmen İsrail'in bölgeden ayrılması için henüz bir zaman çizelgesi vermedi.

Birleşmiş Milletler (BM) sözcüsü Stephane Dujarric, barış güçlerinin İsrail'i, bölgede asker bulundurmamasını öngören "1974 tarihli ayrılma anlaşmasının ihlali anlamına geleceği" konusunda uyardığını belirtti.

Geçtiğimiz hafta sonu Suriye'ye girerek, başkent Şam'ı ele geçiren muhalif gruplara önderlik eden Heyet Tahrir Şam'ın (HTŞ) lideri, İsrail'in toprak ele geçirme girişimlerini "yersiz" olarak nitelendirdi.

Suriye televizyonuna konuşan HTŞ lideri Ahmet Hüseyin eş-Şara, yaygın bilinen savaşçı adıyla Muhammed Colani, aynı zamanda ülkenin daha fazla çatışmayı kaldıramayacağını da sözlerine ekledi.

Eş-Şara, "Suriye'nin yıllar süren çatışma ve savaştan sonra savaş yorgunu hali yeni çatışmalara izin vermiyor," dedi. "Bu aşamada öncelik yeniden yapılanma ve istikrardır, daha fazla yıkıma yol açabilecek anlaşmazlıkların içine çekilmek değil."

Geçtiğimiz hafta Fransa, İsrail'i iki ülkeyi ayıran tampon bölgeden çekilmeye çağırarak, Arap ülkelerinin Suriye'nin egemenliğine saygı duyulması yönündeki çağrılarını yineledi.

Bir 'boşluk'

Geri çekilme çağrılarına rağmen Netanyahu, İsrail'in saldırılarının ülke güvenliğini tehdit ettiği iddia edilen "cihatçı grupların" gelişimini durdurmak için gerekli olduğunu savundu.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken perşembe günü yaptığı açıklamada, İsrail'in Biden yönetimini Suriye'deki geçici varlığı konusunda bilgilendirerek, bu "boşluğun kötü bir şey tarafından doldurulmamasını" sağladığını söyledi.

HTŞ şu anda Suriye'de güç sahibi. Grup, El Kaide ile bağlantıları nedeniyle ABD, İngiltere ve Avrupa'da sınıflandırılmış bir terör örgütüdür. Son yıllarda ılımlı bir duruş sergileyen HTŞ, Esad'dan iktidarı aldıktan sonra devlet hizmetlerini yeniden başlatma sözü verdi ve ılımlı bir yönetim için bastırdı.

ABD'li yetkililer cumartesi günü HTŞ ve diğer bazı ülkelerle doğrudan temas halinde olduklarını doğruladı. Blinken, Suriye'nin barışçıl, mezhepçi olmayan ve kapsayıcı bir ülkeye geçişine rehberlik etmeyi amaçlayan bir dizi ilkeye imza attığını belirtti.

Esad rejiminin şok bir şekilde çökmesinden bu yana diğer yabancı güçlerin Suriye'deki çıkarlarını nasıl koruyacakları belirsizliğini koruyor. Ülkede iki askeri üssü bulunan Rusya, burada bulunan güçlerine ne olacağını henüz resmi olarak açıklamadı.

Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler yaptığı açıklamada, Rusya'nın bölgeden ayrılacağını düşünmediğini belirterek, "Kalmak için ellerinden geleni yapacaklar," dedi.

Güler, Şam'ı ele geçiren isyancılarla uzun süredir bağlantıları olan Türkiye'nin Rusya'ya Suriye'nin yeni yönetimiyle iletişim konusunda yardım teklif ettiğini de sözlerine ekledi.

Halihazırda Şam'daki geçici yönetim okulların ve üniversitelerin pazar günü yeniden ders başı yapacağını duyurdu. HTŞ liderliğindeki yetkililer, ülkeyi normale döndürmek için kamu hizmetlerini yeniden tesis etmeyi amaçladıklarını ifade etti.