Hakan Y�lmaz �ebiEyl�l 1967- Eyl�l 1973 Trafi�i
Milliyet'in Washington Muhabiri Turan Yavuz, ABD'nin K�rt Kart� adl� �nemli kitab�nda, K�rtlerin, �zellikle de Irakl� K�rtlerin y�llard�r ABD taraf�ndan nas�l kullan�ld���n� ayr�nt�lar�yla g�zler �n�ne sermi�ti. Ancak hem Yavuz'un kitab�nda hem de daha bir �ok kaynakta verilen bilgiler g�stermektedir ki, bir de "�srail'in K�rt Kart�"ndan s�z etmek m�mk�nd�r.
�srail, Araplarla s�ren uzun sava�� boyunca, Arap �lkelerini zay�flatma stratejisi g�tm��, bunun en kolay yolunun da bu �lkelerdeki etnik ve dini az�nl�klar� k��k�rtmaktan ge�ti�ini d���nm��t�. �srailli yazar Benajamin Beit Hallahmi, The Israieli Connection: Who Israel Arms and Why? (�srail Ba�lant�s�: �srail Kimi Neden Silahland�r�yor?) adl� kitab�nda Yahudi Devleti'nin bu strateji do�rultusunda 1950'li y�llar�n sonunda Kuzey Irak'ta geli�en rejim muhalifi K�rt hareketine vermeye ba�lad��� deste�i ��yle anlat�yor:
"Irak'taki K�rt direni��iler her zaman �srail'in ilgi alan� i�erisindeydi.... Mossad'�n K�rtlere deste�i 1958'de ba�lad�. �srailli askeri dan��manlar�, cephaneyi ve silahlar� kapsayan daha geni� �aptaki yard�m ise 1963'te ba�lad�. A�ustos 1965'te �srailli askeri uzmanlar taraf�ndan K�rt subaylar i�in Kuzey �rak da�lar�nda e�itim kamplar� olu�turuldu. Haziran 1966'da Ba�bakan Levi Eshkol K�rt liderleriyle g�r��meler yapt�. 1967 Sava�� s�ras�nda, K�rtler �srail'in iste�i �zerine Kuzey Irak'tan Ba�dat y�netimine bir sald�r� d�zenlediler. Sava� sonras�nda ise K�rtlere M�s�r ve Suriye birliklerinden ele ge�irilen Sovyet yap�m� silahlarla yard�m edildi. Her ay yakla��k 500.000 dolarl�k bir para yard�m� da �srail taraf�ndan K�rt gerillalara ula�t�r�l�yordu. K�rt lideri Mustafa Barzani �nce Eyl�l 1967'de sonra Eyl�l 1973'de �srail'i ziyaret etti."
Turan Yavuz da kitab�nda �srail K�rt ili�kisinin uzun ge�mi�ine de�inir. Buna g�re, �srail ba��ndan beri K�rtlere bir "K�rt devleti" vaadetmi�tir. Knesset (�srail parlamentosu) �yesi Luba Eliav, 1966'da K�rt hareketinin lideri Molla Mustafa Barzani'yle yapt��� g�r��mede, "�srail'in K�rt devleti ile halk�n�n kalk�nmas� i�in askeri, ekonomik ve teknik yard�m vermek istedi�i"ni s�ylemi�ti. �lerleyen y�llarda K�rt �srail ili�kisinin kilit isimleri, birer Mossad ajan� olan David kimehe ve "K�rt Yahudisi" Yacov Nimrodi'ydi. Yine Turan Yavuz'un bildirdi�ine g�re, Amerikal� gazeteci Jack Anderson, Washington Post'un 18 Eyl�l 1972 tarihli say�s�nda yazd��� makalede ��yle diyordu:
"Her ay, kimli�i belli olmayan bir �srail yetkilisi Irak'a gizlice �ran s�n�r�ndan girerek K�rt lider Molla Mustafa Barzani'ye 50 bin ABD dolar� veriyor. Bu para, K�rtlerin �srail aleyhtar� olan Irak h�k�metine kar�� faaliyetlerini devam ettirmelerini sa�l�yor. Barzani'nin �srail �st d�zey yetkilileriyle olan ili�kisi olduk�a d�zenli bir �ekilde s�rm��t�. K�rt lider, Mossad lideri Zvi Zamir ile defalarca y�zy�ze g�r��m��, Zamir yapt�klar� yard�m kar��l���nda Barzani'den Irak rejimine kar�� daha etkili sald�r�lar beklediklerini hat�rlatm��t�. Barzani, �srail'in eski Ba�bakan� Menahem Begin ile de g�r��m��t�.
Barzani-�srail ili�kilerini ayr�nt�lar�yla anlatan bir ba�ka kaynak ise, �ngiliz The Guardian gazetesinin 1984 y�l�ndan bu yana Tel-Aviv muhabirli�ini yapan Ian Black'in yazd��� �srael's Secret Wars: A History of Israel's Intelligence Services (�srail'in Gizli Sava�lar�: �srail Gizli Servisleri'nin Tarihi) adl� kitap. Kitapta Mossad-Barzani ili�kileri, �srail D��i�leri Bakanl��� ve Mossad yaz��malar�na dayan�larak a��klan�yor. U�ur Mumcu da, �ld�r�lmeden 17 g�n �nce gazetesindeki s�tununda bu kitab� kaynak g�stererek uzun bir "Mossad Barzani ili�kisi" yaz�s� yazm��t�.
Peki �srail'in Kuzey Irak'taki K�rt ayaklanmas�n� desteklemekteki amac� neydi? Akla ilk gelen cevap, do�al olarak, �srail'el sava� halindeki bir Arap devleti olan Irak'�n zay�flat�lmas�n�n hedeflendi�i �eklindedir.
Oysa �srail'in hedefi, yaln�zca Irak rejimini zay�flatmak de�ildi. �srailliler, Barzani'ye vaad ettikleri gibi Irak'�n kuzeyinde bir K�rt devleti kurulmas�n� hedefliyorlard�. �srail'in bu hedefi, �srail eski D��i�leri g�revlisi Oded Yinon'un 1982'de yazd��� "�srail ��in Strateji" ba�l�kl� raporda a��kca g�r�lmektedir.
Ar�iv