Bu bilgiler TEMA Vakf�ndan al�nm��t�r.

"SU PAHA B���LEMEZ DO�AL B�R M�RASTIR”.

Bu Nedenle, G�venli ��me Suyu, Katlan�labilir Maliyet, Adil Sunum, Verimli ve S�rd�r�lebilir T�ketim anlay���na dayal� olarak Kamu taraf�ndan sa�lanmal�d�r”

TEMA Vakf�.

K�resel �klim De�i�ikli�i, D�nyadaki mevcut su rejimini de�i�tirmektedir. �klim De�i�ikli�i ile Sava��m ve �klim De�i�ikli�ine Uyum �at��ma ekseninde “Su Y�netimi” ve “Su �zerine Politika”  ba�tan a�a�� yeniden kurgulanmaktad�r. Ba�ta su k�tl��� �eken co�rafyalarda olmak �zere t�m D�nyada suyun miktar�n�n ve kalitesinin nas�l korunmas� ve suyun nas�l sunulmas� gerekti�i konusunda farkl� politik tercihler geli�tirilmektedir. Bu tercihler suyun y�netimi ve su siyasetini uluslararas� alana �ekmekte ve bu a��dan tekrar d�zenlenirken, suya ili�kin politik ve y�netsel tercihlerin sosyal/liberal eksende �at��maya girdi�i g�r�lmektedir. Bu �at��ma alan�nda TEMA Vakf�’n�n amac� “Su Y�netimine ili�kin Politika ve Stratejiler” konulu Manifesto arac�l���yla; su kaynaklar�n�n korunmas� ve y�netimi konusunda TEMA Vakf�’n�n yakla��m�n� ortaya koymakt�r.

TEMA Vakf�’n�n Su Y�netimine ili�kin Politika ve Stratejiler konulu Manifestosunun temel hedefi; evrensel kabul g�recek �nc� ve de�i�tirilemez ilkeler ortaya koymak, hem D�nya’da hem de T�rkiye’de kamu y�netimlerinin suyun korunmas�na ve suya eri�ilmesine imkan verecek politik tercihlerine ekolojik ve sosyal bir �er�eve �izmek ve kamuoyu deste�iyle bu ilkelerin hayata ge�irilip ge�irilmedi�ini denetlemektir.

TEMA Vakf� olarak Stratejimiz, sundu�umuz bu ilkelerin do�al bir miras olarak tan�mlad���m�z suyun, ba�ta �lkemiz olmak �zere t�m D�nya’da g�venilir �ekilde, katlan�labilir bir bedelle, adil bir sunumla, etkin, verimli ve s�rd�r�lebilir bir ya�am� destekleyecek �ekilde kamu taraf�ndan sunulmas�na y�nelik t�m bilin�lendirme �al��malar�n� ba�latmak, y�r�tmek ve bu konuda t�m kamu ve sivil �rg�tlenmelerle i�birli�i geli�tirmektir.

TEMA Vakf�’n�n Su Y�netimine ili�kin �retilecek politikalarda temel ilkeleri �unlard�r:

1.       Su sadece insanlara y�nelik bir varl�k de�il, ekosistemdeki t�m canl�lara aittir ve onlar�n ihtiya� duydu�u miktar ve zamanda adil bir �ekilde ula�malar�n� sa�layacak bir su y�netimi olu�turulmal�d�r.

2.       Su do�al bir varl�kt�r ve ona y�nelik her t�rl� karar, i�lem ve eylemde  “�st�n kamu yarar�”n�n g�zetilmesi esast�r.

3.       Su kullan�m�nda arz�n y�netimi yan�nda “suyun m�lkiyetinin kamuda olmas�” ve “fiyatland�rma yerine su hizmetlerinin bedellendirilmesi yakla��m�n�n kabul edilmesi” ko�uluyla talebin y�netilmesi yakla��m�n�n birlikte y�r�t�lmesi desteklenmelidir.

4.       Sular�n y�netiminde, suyun korunmas� ve kalitesi ile miktar�n�n art�r�lmas� s�z konusu oldu�unda su havzas�ndaki ilgili merkezi ve yerel t�m idarelerin entegre olmalar� mecburiyeti getirilmelidir. Bu y�netim modeline halk�n kat�l�m� en y�ksek seviyeye ��kar�lmal�d�r.

5.       Suyun do�al d�ng�s� ve ak���ndan elde edilen “ekolojik ve ekonomik katma de�er” birbirinden ayr� d���n�lmemeli; yaban hayat� ve su ekosistemlerinin temel ihtiya�lar� y�netsel karar ve eylemlerde kesinlikle      g�z ard� edilmemelidir. Suyun y�netiminde ve suya ili�kin kamusal kararlarda ve eylemlerde s�rd�r�lebilir ya�am�n tesis edilmesinin hayati oldu�u vurgulanmal�d�r.

TEMA Vakf�’n�n temel ilkeler do�rultusundaki uluslararas� ve ulusal stratejileri:

• Su k�tl��� nedeniyle �lkesini ya da ya�ad��� yerleri terk etmek zorunda kalan insanlara �evre m�ltecisi olarak Birle�mi� Milletler korumas� getirilmeli ve hukuki stat�leri Cenevre S�zle�mesinde bir an �nce d�zenleme konusu edilmelidir.

�         Su do�du�u �lkenin halk�na ait olan do�al bir mirast�r. Bu nedenle miras�n nas�l kullan�laca��na ili�kin nihai kararlarda halklar�n ve �zellikle gen�lerin ve kad�nlar�n da s�rece kat�l�m� esas al�nmal� ve su y�netimleri bu konuda gereken �zeni g�stermelidir.

�         Sa�l�kl� ve yeterli miktarda suya eri�me hakk�n� engellemeye imkan verecek milletleraras� ticaret anla�malar� ile ulusal ticari d�zenlemeler kabul edilemez.  Ancak bu hakk�n kullan�m� ile, ekolojik ya�am ve insan hayat�n�n temel ihtiyac� olan suyun miktar ve kalitesi d���r�lmemelidir. Bu nedenle bu hakk�n tesisi ve kullan�m�ndan, suyun bedava sunulaca�� anlam� ��kar�lmamal�d�r. Suyun tedarikinde ilgili kamu idareleri gelire, hane halk� say�s�na, t�ketim miktar�na ve t�ketim alanlar�na ba�l� olarak kademeli bedellendirme yapmak suretiyle, suyun tasarruflu kullan�m�n� temin edebilmelidirler. Ancak bu bedel su hizmetlerinin kamu eliyle ger�ekle�tirilmesi i�in gerekli temel maliyetlerin �zerinde olamaz.

 

 

 

 

 

TEMA Vakf�’n�n temel ilkeleri do�rultusunda Su Politikalar�:

Su kaynaklar�n�n korunmas� �zerine Politikalar:

• Temiz ve i�ilebilir nitelikli suya eri�meyi temin etmek bir devletin vatanda�lar�na sunaca�� en �st�n haklardan say�lmal�d�r. Bu nedenle Anayasalara bu ilkeyi hak olarak d�zenleyecek ek h�k�mler getirilmelidir.
• Sular�n korunmas�, sa�l�kl� ve g�venli �ekilde sunulmas� �st�n kamu yarar�ndand�r. Bu nedenle t�m anayasalarda, yaz�l� di�er (m�lkiyet, giri�im, e�itim, ula�t�rma, haberle�me gibi) hak ve d�zenlemelerle �at��t��� ya da yar��t��� durumlarda suyun korunmas�, sa�l�kl� ve g�venli �ekilde sunulmas�na ili�kin h�k�mlere �ncelik verilmelidir.

�         Sular�n korunmas� ve su k�tl��� ile m�cadelede ba�ta �lke gereksinimleri �ncelikli olmak kayd�yla evrensel hukuk kurallar�n� da i�eren temel su yasalar� olu�turulmal�d�r.

�         Suyu korumak ve suyu tedarik etmek bir kamu g�revidir; bu sebeple kamu y�netimlerinin bu g�revden su hizmetlerinde �zelle�tirmeler yoluyla s�yr�lmalar�n�n �n� kesilmelidir.

Su kaynaklar�n�n y�netimi �zerine Politikalar:

�         Sular devletin h�k�m ve tasarrufunda kalmal� ve su �zerinde �zel m�lkiyet hakk� tesis edilmemelidir.

�         Su y�netiminde merkezi idarenin hakim oldu�u yap� yerine, merkezden planlamaya dayal� su havzas�ndaki t�m kamu idarelerini entegre olmaya zorlayacak yeni bir su y�netim modelinin geli�tirilmesi ve halk�n kat�l�m� ilkesinin gere�i sivil �rg�tlerin, �zellikle gen�lerin ve kad�nlar�n da bu y�netim i�erisinde aktif g�rev almalar� temin edilmelidir.

�         Havzalararas� su transferi esas olarak yasaklanmal�; sadece ve ancak ivedilik arz etti�i durumlarda ve halk sa�l��� bak�m�ndan tehlikeli hallerde s�n�rl� olarak m�racaat edilecek bir kamusal y�ntem olarak ele al�nmal�, tehlike ortadan kalkt���nda ise transfere son verilmelidir.

�         Su y�netiminde arz�n y�netimi yan�nda, suyun m�lkiyetinin kamuda olmas� ko�uluyla ve fiyatland�rma yerine su hizmetlerinin bedellendirmesini esas alan bir anlay��la, talebin y�netimine de ge�ilmelidir. Bunun yan�nda, bilin�li verimli ve tasarruflu su kullan�m� ve sular�n kirletilmesinin �nlenmesi konusunda kamusal bilin� geli�tirilmeli, suyun tasarruflu kullan�lmas�n� temin edecek kamusal politikalar yaln�zca konutlarda kullan�lan suyun tasarrufuna y�nelik olarak de�il, ba�ta tar�m olmak �zere sanayi ve di�er hizmet sekt�rlerini de kapsayacak �ekilde yeniden tasarlanmal�d�r.

�         Su y�netiminde iklim de�i�ikli�i nedeniyle ortaya ��kan su k�tl��� s�z konusu oldu�unda ola�an su y�netiminden, risk y�netimine ge�ilmeli ve su kesintilerini de i�erecek �ekilde kamusal tedbirler art�r�lmal�d�r. Burada i�me sular�na ili�kin politikalarla, suya ili�kin �rne�in elektrik enerjisi temin edilmesi, su �r�nleri �retimi, tar�msal sulama faaliyetleri, turizm ve ta��mac�l�k gibi di�er sekt�rel politikalar aras�nda olas� �at��ma hallerinde �ncelik i�me suyunun korunmas� ve halka sa�l�kl� i�me suyu verilmesine odaklanm�� hukuki tedbirlere verilmelidir.

Tarih: 14.03.2009 Okunma: 729

YORUMLAR