Oy
gizli, haber kutsal, yorum h�rd�r.
Son birka� y�ld�r s�k s�k g�ndeme gelen,
“medeniyetler ittifak�”n�n ne anlama geldi�inin �o�umuz taraf�ndan pek de
anla��lmad���n� tahmin ediyorum. “Medeniyetler
ittifak�” tamlamas�yla s�ylenmek istenen, farkl� dinlerden kaynaklanan
�at��malar�n �nlenmesi �abalar�d�r. Fikir, ilk defa �spanya Ba�bakan� Luis Rodr�guez Zapatero taraf�ndan
2004’te ortaya at�ld�. En b�y�k destek Ba�bakan
Erdo�an’dan geldi. 2005 y�l�ndan beri, her y�l ba�ka bir �lkede yap�lan
Medeniyetler �ttifak� toplant�lar�na �spanya ve T�rk Ba�bakanlar “e�ba�kan” olarak kat�l�yorlar.
Medeniyetler �ttifak� toplant�s� bu y�l, ikinci defa �stanbul’da yap�ld�.
Bundan �nce, 2006 y�l�nda yine �stanbul’da yap�lm��t�.
Asl�nda, ayd�nlar�n �o�u medeniyetin tek, k�lt�rlerin ise �e�itli oldu�unu kabul ediyor.
Buna g�re; d�nya veya insanl���n medeniyeti ortakt�r ve tektir. Ancak
k�lt�rlerin �e�itlili�inden s�z edilebilir. �sl�m k�lt�r�, T�rk k�lt�r�, Hint
K�lt�r�, H�ristiyan k�lt�r� gibi… Bu tart��may� bir kenara b�rak�rsak,
“Medeniyetler �ttifak�”n�n konu etti�i “dinler
ve inan�lar aras�nda bir �at��ma” ger�ekten var m�d�r?
Toplant�da s�z alan, �ran'�n eski
Cumhurba�kan� Muhammed Hatemi,
konu�mas�nda “Ge�mi�te k�lt�r ve medeniyet farkl�l�klar�n�n
ihtilaf ve sava�lar�n ger�ek nedeni olmad���n�, o d�nemki sava�lar�n k�klerinde
ekonomik ve siyasi ��karlar�n yatt���n�” s�yledi.
Hatemi’ye kat�l�yoruz. Din ve
k�lt�r farklar� sava�lar�n sebebi gibi g�r�nse de esas sebep daima ekonomik
olmu�tur. Farkl� dine mensup topluluklar birbiriyle sava�m�� olabilir. Fakat
orada gaye, bir din� inanc� yok etmek de�il, o inanca sahip toplulu�un elinde
olan toprak ve kaynaklara h�kim olabilmektir.
A��r� ekonomik farkl�l�klar�
giderir, yoksullu�u ortadan kald�r�rsan�z �at��malar� da ortadan kald�r�rs�n�z.
* * *
Hatemi’nin i�aret etti�i “sava�lar�n as�l sebebinin ekonomik kaynakl�” oldu�u ger�e�i, �lke
i�indeki �at��malar i�in de ge�erli de�il mi? �lke i�indeki �at��man�n ve
ayr��man�n asl�nda kimlik, mezhep, ideolojik ve siyas� olmaktan ziyade farkl�
gelir gruplar� aras�ndaki �at��ma oldu�u, gayet a��k de�il mi?
D�nyadaki sava�lar�n �nlenmesine �al��mak, taraflar
aras�nda “ittifak” sa�lamak g�zel… Milletler ve toplumlar aras�ndaki
�at��malara son verme fikri takdire �ayan… Fakat bu d���ncede olan bir liderin,
�ncelikle �lkesi i�indeki �at��malar� gidermesi gerekmez mi? D�nyadaki
�at��malar� �nleme g�c�n olabilmesi i�in, �ncelikle evindeki �at��malar� ��zm��
olman gerekmiyor mu? Bu konuda konu�maya y�z�n olabilmesi i�in, kendi �lkenin
bir bar�� adas� oldu�unu ispatlaman gerekmiyor mu?
Obama’n�n bile hayran hayran vurgulad���, Atat�rk’�n “Yurtta Sulh, Cihanda sulh” vecizesinden
ne anl�yorsunuz? �nce yurtta bar��� sa�lamak l�z�m, de�il mi? ancak “yurtta
bar��”� sa�lad�ktan sonra, d�nyadaki bar�� hakk�nda s�ylediklerinizin bir
anlam� olabilir. Bir a��rl��� olabilir.
Yurtta sulhu sa�lamak ve s�rd�rmeyi hi� d���nd�n�z
m�? Yoksullu�u yok etmek, kitleleri m�reffeh hale getirmek, zenginli�i
yayg�nla�t�rmak i�in hangi ad�mlar� att�n�z?
Atmaya niyetiniz var m�?
�nceki yaz�lar