Cemil Meri�

K�sa c�mle, ayd�nl�k c�mle…ne demek? Ne kadar k�sa, kimin i�in ayd�nl�k? Fikri balta ile belinin ortas�ndan kesmek…

Sanat adam�, beyninin �izgileri herhangi bir orangutan�nkini hat�rlatan ve as�rlardan beri mihaniki bir intizamla ayn� jestleri, ayn� kelimeleri tekrarlamak i�in yarat�lm��a benzeyen, adeta �l�p dirilen, hep ayn� inanm���as�na, tarihsiz, maceras�z, vakas�z –daha do�rusu ancak zoolojik nevilerinkine benzeyen bir tarihe konu olabilen-, bir alay oduncuya, bakkala ve �niversiteliye numaralar be�endirmek zorunda olan bir panay�r cambaz� m�d�r?

Nerkisi’lerin nesri, c�mleden m�n�y� kovdu�u, daha do�rusu kelimelerden stalaktit ve stalagmitler imal eden cans�z bir kal�plar y���n� oldu�u i�in �ld�. Chateaubriand ya��yor, neden? �slubu daha az m� girift, daha az m� yapmac�kl�? Yoo, ama i�inde insan var, insan�n s�cakl���, heyecan�, teredd�d�, cakas�, pozlar�, yalanlar� var.

D���ncemize istikamet veren; ayak tak�m�. Diplomal� ay�lar�n emr-i yevmileriyle akl-� selimin surat�na t�k�rmekte yar�� ediyoruz. Dili mahvettik, c�mleyi mahvettik. Unutuyoruz ki c�mle, bir d���ncenin, do�an, b�y�yen bir d���ncenin, dal budak salan bir d���ncenin foto�raf�. Tohum bu, patlayacak, filizle�ecek, a�a� olacak dal verecek, yaprakla�acak, yaprak d�kecek, �i�ek verecek, meyvele�ecek. Balzac’a bak�n, Sartre’a bak�n, Proust’a bak�n…

C�mle bazen ���l�kt�r, bir �im�ek p�r�lt�s�d�r, yanar s�ner. Ama her fikir bir �im�ek de�ildir ki, bocalay��lar�, aray��lar�, kendi kendini d�zelti�leri, �e�itli tecr�beleri ile b�t�n bir aray��… Sonra kendi dillerinden bile habersiz bir alay h�d�k, bir alay gogmagog c�mleyi yok etmekte, dili, bir papa�an�n, namuslu bir papa�an�n dahi, tekrarlamaya tenezz�l etmeyece�i garip ve m�teneffir bir g�c�rt�ya, testere g�c�rt�s�na, di� g�c�rt�s�na benzeyen bir d�zine sese.. irca etmektedir…

*                         *                      *

KEL�MELER

Binbir kal�ba b�r�nen �blis, kelimelerde tecelli ediyor. Kelimeler mi? iblis’in en pespaye, en h�d�k yama��na �eref vermeyecek bir tecelli bu. Ruhta pis bir koku b�rakarak duman olmalar�ndan anl�yorum ki, bu kalp harf ve ses k�meleri �blis’in fani bir enkarnasyonu. Habis suratlar�na m�rekkep hokkas�n� f�rlatacak Martin Luther nerede?

*                         *                      *

K�TAPLAR

Kalbi ver kitaplar�n, onlar� bir kerhane sermayesi gibi ha�in parmaklar�nla m�nc�klad�n m� senin oldular san�yorsun. Gaflet. Senin olan, sadece on dakikal�k tenleri. Konu�maz seninle kitap, o bir basamak de�ildir, s�rt�na binip ikbale t�rmanamazs�n. T�rmanmaya t�rman�rs�n ama, Kapitol’den Tarpea’ya f�rlat�lmak i�in.

Kahr�n� �ekeceksin kitab�n, hizmetinde bulunacaks�n. Senelerce, senelerce hi�bir �ey beklemeden diz ��k�p emirlerini dinleyeceksin… Adam vard�r, Aristo’yu Atina kerhanelerinin adresini sormak i�in, k��e ba��nda bekler. Adam vard�r, kenef s�p�rt�r Ven�s’e. Ve kitab�, a�z�na kadar ruhla dolu kutsal bir emanet olarak de�il, maddi refah�na hizmet edecek bir h�ddam olarak g�r�r.

1963

Ar�iv

YORUMLAR