Oy gizli, haber kutsal, yorum h�rd�r.

 

 

Elaz��’daki bir asker� birlikte meydana gelen ve “kaza” denilen olay� biliyorsunuz. Olay�n ayr�nt�lar�, 26 A�ustos tarihli Taraf Gazetesinde yay�mland�. Hadiseye tan�k olan ki�ilerin ifadelerini okuyunca, “Taraf”taki haberin do�rulu�una ikna oluyorsunuz. Nitekim ayn� g�n�n ak�am� televizyonlar, 27 A�ustos’ta da di�er gazeteler ayr�nt�lar� verdiler. Ajanslar, olayla ilgili olarak bir te�menin, asker� mahkemece tutukland���n� bildirdi. Bu bilgi Genelkurmay taraf�ndan da do�ruland�.

 

Hadise k�saca ��yle: Bir uzman �avu�, devriye g�revinde, Onba�� �brahim �zt�rk’�n mevziinde uyudu�unu g�r�yor. Uykuda yakaland���n� kan�tlamak i�in Onba��n�n el bombas�n� al�p, karakol komutan� Te�mene g�t�r�yor. Bir s�re sonra, saat 09:30’da, Te�men el bombas�n� al�p �zt�rk’�n mevziine geliyor. Bomban�n pimini �ekip Onba��ya veriyor ve  “Mandal� b�rak�rsan �l�rs�n, b�rakmazsan ya�ars�n” deyip mevziden ayr�l�yor.

 

Elinde pimi �ekilmi� el bombas� bulunan Onba�� �zt�rk, bir s�re sonra, Te�menin bulundu�u mevzie giderek, “25 ya��na geldim. 75 g�n askerli�im kald�. Beni �ld�receksiniz” diyor ve pimi kendisinden istiyor. Ama te�men “N�bet yerine git, ben gelip takaca��m zaman� biliyorum” kar��l���n� veriyor. Bunun �zerine �zt�rk, �evredeki di�er mevzilere, pim aramaya, arkada�lar�ndan yard�m istemeye gidiyor. 45 dakika geziyor.  Mesut Bulut, �brahim Yaman ve Ali Osman Alt�n’�n bulundu�u mevzie geldi�inde, �zt�rk’�n elleri terledi�i i�in bomba b�y�k bir g�r�lt�yle patl�yor, �zt�rk ve �� arkada�� olay yerinde hayat�n� kaybediyor.

 

G�r�ld��� gibi, olay�n her y�n� anormalliklerle dolu…

 

Her �eyden �nce, bir asker n�bet yerinde kendi hayat�n� da tehlikeye atarak neden uyur? Ya uzun s�redir uykusuzdur, uyan�k kalmaya takati kalmam��t�r veya bir rahats�zl��� vard�r, uykusuzlu�a dayanam�yordur. Bunlar�n ara�t�r�lmas� l�z�md�. Diyelim hi�bir mazereti yokken uyudu; o takdirde yap�lacak i�lem de bellidir: Mahkemeye vererek veya idar� yolla kanunda g�sterilen cezalar� uygulamak… Yoksa Te�menin uygulad��� ceza y�ntemi ne yaz�l� kurallarda olabilir, ne de team�llerde!

 

Te�men, yapt��� anormallikle ba�ta kendi can�, �evredeki herkesin hayat�n� tehlikeye at�yor. Bir subay, bir bomban�n pimini �ekip de herhangi bir ki�iye vermek bir yana, b�yle bir olay� g�r�r g�rmez faciay� �nlemek i�in acilen tedbir al�r, tehlikeyi bertaraf eder. D���nebiliyor musunuz: 50–60 ki�inin bulundu�u bir karakolda, birisi elinde pimi �ekilmi�, patlamaya haz�r bir el bombas�yla dakikalarca geziyor ve herkes seyrediyor! Bunun b�yle olmas�n� da bir subay emrediyor! Yani o subay, ast�na diyor ki; “Al bunu, bir b�y�k facia meydana getir!”

 

Olay�n Disiplin Boyutu

 

Askeriye denilince akla “disiplin” geliyor. “Disiplin, kanunlara, nizamlara ve amirlere mutlak bir itaat; ast�n ve �st�n hukukuna riayet” demektir. Bu ifade TSK �� Hizmet Kanunu’nun bir maddesidir. Facia; vaka mahallinde hem �ok kat� ve sa�lam bir disiplinin, hem de b�y�k bir disiplin zafiyetinin bir arada bulundu�unu g�steriyor. 

 

Onba��, n�bette uyuyarak �nce disiplin kurallar�n� ihlal etmesine ra�men, daha sonra amirine mutlak itaatini g�steriyor. O kadar ki, bu itaatin kendisini �l�me g�t�rece�ini bile bile itaati s�rd�r�yor. Mesel�; elindeki pimi �ekilmi� bombay� arazinin bo� bir yerine f�rlat�p, kimseye zarar vermeden patlamas�n� sa�layabilirdi. Yapm�yor. Belki yorgunlukla uykuya yenik d��ebiliyor fakat bilerek bir emre itaatsizlik yapm�yor. Nitekim yine yorgunluk sonucunda elindeki bombay� b�rak�p bir faciaya sebep oluyor.

 

Fakat ayn� disiplin anlay���n� Te�mende g�remiyoruz. Ast�na, felaketle sonu�lanaca�� kesin olan “kanunsuz” bir emir veriyor. B�ylece hem ast�n�n hukukunu �i�niyor, hem de kendisi de d�hil b�t�n karakol mensuplar�n�n hayat�n� tehlikeye at�yor.

 

*   *   *   *   *   *   *   *   *

 

 

 

OLAYIN SOSYAL BOYUTU

 

Te�menin, pimi �ekip bombay� ere teslim etmesi; kendisiyle birlikte karakoldaki hi� kimsenin can�na k�ymet vermedi�ini g�stermektedir. Te�men can�ndan bezmi� veya can�na susam�� gibidir. �n�nde p�r�l p�r�l bir istikbal varken, gen�li�inin en tatl� bahar g�nlerini ya�arken bir insan neden can�ndan bezer?

 

Olay bir te�menin �ahsi disiplinsizli�iyle a��klan�p, �st� �rt�lecek kadar basit de�ildir. Hadiselerin o mecraya gelmesine yol a�an ad�m ad�m, basamak basamak ilerlemi�, birbiri ard�na yap�lm�� hatalar var gibi geliyor bize! Sapasa�lam vatan evlatlar�n� teslim etti�imiz kurumda, onlar�n can g�venliklerini ihlal eden vahim ihmaller zinciri mi s�z konusudur, acaba?

 

Di�er taraftan; dikkatinizi �ekmi�tir, herhalde: Y�llard�r �ahit oldu�umuz �ehit cenazelerinde; �ehitlerin anne-baba veya e�leri ne kadar kolay “Vatan sa� olsun!” diyebiliyorlar? Elbette bu kolayl�k vatan�n can�m�zdan aziz oldu�u fikrini i�selle�tirdi�imizdendir. Fakat bir b�lgedeki on y�llar s�ren olaylarda, binlerce �ehitten sonra “Neden?” sualinin dile getirilmemesi, olay�n hi� sorgulanmamas� sa�l�kl� m�d�r?

 

�l�m, yaralanma, sakatlanmalar kar��s�nda bu derece sessiz kalmak z�mnen hayat�n hi�bir de�eri olmad���n�n kabul� anlam�na gelmez mi? Millet�e bu anlay��� da benimsedi�imizi, �z�msedi�imizi g�stermez mi?

 

Elaz��’daki olay, bu anlay��� benimsedi�imizin bir kan�t�: Biraz sonra bir facian�n ya�anmas� ka��n�lmaz oldu�u halde; bunu g�ren erler, uzman �avu�lar ve astsubaylar da duruma seyirci kal�yorlar. Yani hi� kimse hayat�na k�ymet vermiyor! Hal b�yle olunca, canlar�n ucuzca harcanmas�n�n durdurulmas� m�mk�n m�d�r?

 

Sonra; elinde pimi �ekilmi� bomba bulunan Onba��, bombay� arazideki bo� bir yere f�rlatarak ondan kurtulsa ba��na ne gelirdi? Mahkemeye verilir, en fazla birka� hafta hapis cezas� al�rd�. Ald��� ceza kadar ge� terhis olurdu. ��te o birka� hafta ge� terhis olmak “�l�mden beter” geliyor erlere. Neden? ��nk� zaten askerde g�n say�yorlar, saat say�yorlar!

 

Ne yaz�k ki, “davul-zurnal� u�urlamalarla” ba�layan askerlik, �niformay� giydikten sonra g�n sayma i�lemine d�n���yor. Bunun sebepleri �zerinde de derinlemesine durulmal�, d���n�lmeli, askerin b�yle bir g�n sayma eziyetinden kurtar�lmas� i�in acil tedbirler al�nmal�d�r.

 

Olay�n Ruh Sa�l��� Boyutu 

 

G�stere g�stere b�yle bir facian�n ya�anmas�; Onba��n�n da, Te�menin de ruh sa�l���ndan ��pheye d��memize yol a��yor. ��nk� bir insan�n �zerinde hangi fakt�rler etkili olursa olsun; bir amir, pimi �ekilmi� bir bombay� bir ast�na teslim edip, onun k��la i�inde o vaziyette ortada gezmesini emretmez, b�yle bir �eye izin vermez.

 

O zaman akl�m�za “Acaba, Te�menin ruh sa�l��� yerinde miydi?” sorusu geliyor! Psikolojik durumu muharip bir s�n�fta, ba��ms�z bir g�rev almaya m�sait miydi? Bu sorular�n cevaplar� olumsuz gibi g�z�k�yor.

 

Sonra, 25 ya��nda olan, ortalama erlerden 4–5 ya� daha olgun bir Onba��n�n, birka� haftal�k cezay� g�ze alarak bombay� bo� bir yere at�p ondan kurtulmak ve �evresini kurtarmak yerine, �l�m� tercih etmesinin sebebi sadece yukar�da de�indi�imiz “g�n sayma” meselesi midir? 25 ya��ndaki bir onba��n�n, b�yle bir “kanunsuz emre”, faciaya sebep olacak raddede itaat etmesi sa�l�kl� m�? Bu noktada Onba��da da psikolojik bir problem oldu�undan ��phelenmez misiniz?

 

Ve nihayet �u soru akl�n�za gelmez mi: Birilerinin kolayca “Askerli�e elveri�li de�ildir!” raporu alabildi�i bir sa�l�k sisteminde, psikolojik sorunlar� oldu�u izlenimi edindi�imiz, Te�men ve Onba�� bu “hassas” g�revlerine g�nderilirken ger�ek bir sa�l�k kontrol�nden ge�irilmi�ler midir? �ki r�tbeli birden g�zden mi ka�m��t�r?

 

 

 

�nceki yaz�lar

Tarih: 07.09.2009 Okunma: 667

YORUMLAR