Oy gizli, haber
kutsal, yorum h�rd�r.
B�y�k �nder, T�rk Dil Kurumu’nu iyi ki kurmu�, iyi ki miras�yla desteklemi�. Bug�nleri ve daha ilerisini g�rm��. Bu vesileyle bir kere daha rahmetle an�yorum.
Bilelim ki, Atam�z�n da dedi�i gibi T�rk�e varsa T�rk de vard�r.
Ama
T�rk�e, Atam�z�n kendi eliyle kurdu�u TDK’nun �imdiki icraatlar�yla korunamaz,
geli�tirilemez. Atat�rk’�n bu m�esseseyi
iyi ki kurdu�unu s�yledik; ��nk� bir g�n bu kurumun faydal� icraatlar da
yapabilece�i �midindeyiz.
TDK’nun yeni ��kard���
ve yabanc� kelimelerin yerine kullan�lmas�n� �nerdi�i pek �ok kelime, bana hem komik, hem de
yayg�nla�mas�, medyada ve halk aras�nda kullan�lmas� imk�ns�z gibi geldi. TDK’nca
�nerilen “sepet topu”,
“u�an top”, “�ndelik”, “emme�”,
“�retimevi”, “ge�ge�” “as�”, “belirtke” gibi
s�zc�klerin(!) dilimize girmesi m�mk�n m�? Bunlar�n tutulmas� bir yana komik
oldu�unu koca koca profes�rler nas�l g�rmezler? Bunlar� �reten bir kurum ciddiye al�n�r m�?
Biz
yine de, her �eye ra�men TDK y�netici ve �al��anlar�n�n iyi niyetli oldu�una
inan�yor ve olumlu giri�imlerine destek veriyoruz. �nerdikleri i�inde kullan�labilecek kelimeler
de var. Banknota “ka��t
para”, asparagasa “uydurma”, eti�e
“t�re bilimi” anar�iye kar��l�k “karga�a”n�n �nerilmesi gibi! Bunlar� zaten kullan�yoruz da, �nerilen
kelime, yerine ge�ece�i kelimenin anlam�n� bire bir verebiliyor mu, sorun
burada!
�te yandan �nerilen kelimeler aras�nda, yerine konanlara bire bir kar��l�k gelenler de var. Ajanda “anda�”, aktivite “etkinlik”, akt�el “g�ncel”, ambulans “cankurtaran”, amortisman “y�pranma pay�”, garanti “g�vence”, idealist “�lk�c�” gibi. TDK, bu kelimeleri �nerirken hakl�, bunlar�n kullan�m� konusunda kuruma destek veriyorum.
TDK’nun hakl� oldu�u bir nokta da; TDK
Ba�kan� Prof. Dr. ��kr� Haluk Akal�n’�n �u s�zleri: “�ok fazla yabanc� kelime kullan�m�, zaman i�inde o
s�zlerin T�rk�e kar��l���n�n bile unutulmas�na yol a��yor. �rne�in, son y�llarda �ok
s�k kullan�lan trend s�z�n�n T�rk�ede e�ilim,
y�nelim, y�nelme, do�rultu, geli�me y�n�, tarz gibi tam 56 kar��l��� var.”
Ba�kan�n bu s�zlerine biz de kat�l�yoruz ve T�rk�e’nin zenginli�ini ortaya
koydu�u i�in de te�ekk�r ediyoruz.
�ok geni� bir konu olan T�rk�emizin
do�ru ve g�zel kullan�m� i�in, ben de bir �nerimi sunmak istiyorum. Kullanmaktan ka��namad���m�z yabanc� harf
ve heceleri T�rk�e alfabedeki bi�iminde okuyal�m. �rne�in; benim, e-posta demeyi tercih etti�im, “e-mail”i
imeyil olarak de�il de “email” olarak, “ADSL”yi eydiesel olarak de�il de “adesele” olarak, TV’yi tivi olarak de�il, teve �eklinde okuyabiliriz.
Son
olarak, TDK’nun �nerdi�i kelimelerden ilk defa duydu�um ama kullan�lmas�n�n
uygun olaca��n� de�erlendirdi�im �� kelimeyi arz ediyorum: First
lady “ba�bayan”, CD “yo�un disk”, fitness “sa�l�kl� ya�am.”
Sizleri, T�rk�e’nin muhte�em ifade zenginli�inin g�zel bir �rne�i ile ba� ba�a b�rak�yorum. T�rk �iirinin zirvelerinden olan Yahya Kemal’in bir �iirini k�saltarak sunuyorum.
KOCA MUSTAPA�A
Koca Must�pa�a! �cr� ve fakir �stanbul!
Ta fetihden beri m�’min, m�tevekkil, yoksul,
H�zn� bir zevk edinenler ya��yorlar burada.
Kald�m onlarla b�t�n g�n bu g�zel r�’yada.
�yle sinmi� bu vatan semtine milliyetimiz
Ki biziz hem g�r�len, hem duyulan, yaln�z biz.
M�nevi �er�eve be� y�z senedir hep berrak;
Ya�ayanlar de�il All�h’a gidenlerden uzak.
�hiret �yle yak�n seyredilen manzarada,
O kadar kom�u ki d�ny�ya duvar yok arada,
Ge�er insan bir ad�m atsa birinden birine,
Kavu�ur kar��da kaybetti�i bir sevdi�ine.
Kuru ekmekle, bayat peyniri lezzetle yiyen,
�e�meden her su i�erken: "��k�r Allah’a" diyen
Bu vatanda� biraz ah�apla, biraz kerpi�ten
Yapabilmi� bu g�zellikleri birka� hi�ten.
T�rk’�n �s�de miz�ciyle Bizans’�n kederi
Kar���p ma�firet iklimi edinmi� bu yeri.
�u fetih vak’as�, Y�rab! Ne b�y�k mu’cizedir!
Her tecellisini nakletmek uzundur bir bir;
Bir tecellisi fakat, r�hu saatlerce sarar:
Koca Must�pa�a var, c�mii var, semti de var.
Elli y�l ge�ti�i g�nlerde b�y�k mu’cizden,
Hak’dan ilham ile bir g�n o g�zel semte giden
Rum vez�r, eski manast�rda ederken secde,
Kalbi �ok dolduran �m�n ile gelmi� vecde,
Bir fetih c�mii yapmak dilemi� isl�ma.
Sebep olmu� bu eser y�d edilir bir n�ma.
D�rt as�rd�r inerek c�mie n�r �st�ne n�r
Yerde bulmu� ya��yanlar da, �lenler de huz�r.
Sarma��klar, yaz�lar, ta�lar a�a�lar kar���k;
H�f�z Osman gibi hattatla g�m�lm�� bir ���k
Bu mezarl�kta siyah topra�� ayd�nlat�yor;
Belli, kabrinde, O, bir n�ra sar�lm�� yat�yor.
Ne sa�det! Bu taraflarda, her �lfetten uzak,
Vatan�n f�tihi cedlerle beraber ya�amak! ...
Kopmu�uz bizler o �z varl�k olan manzaradan.
Bahseder ger�i duyanlar bir onulmaz yaradan;
Derler: �nsanda derin bir yarad�r k�ks�zl�k;
Budur �lemde hudutsuz ve haz�n �ks�zl�k.
S�zlat�r b�z� saatler dayan�lmaz bir ac�,
K�k� toprakta kal�p kendi kesilmi� a�ac�.
R�h arar ba�ka tesell� her esen r�zg�rda.
Ne yaz�k! Do�muyoruz �imdi o topraklarda!
�nceki
yaz�lar� g�rmek i�in a�a��daki kutuya t�klay�n