Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü
e: mail ; [email protected]r
Son zamanlarda ekonomik sıkıntılar, ağırlığını daha fazla hissettirmesiyle birlikte basında özellikle ekmek israfı gündeme gelmeye başladı. Bu konunun Türkiye’nin ciddi gazetelerinin sütunlarında yer bulması aslında ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Ancak bu kadar yazıp çizilmelere, yarışma programı, evlenme programı, dizilerden fırsat bulabilirse televizyonlarda gösterilmelere rağmen tüketiciler hala israfa devam ediyorlar.
Tüketilmemiş gıda ve içeceklerin yenebilen kısımlarından uzaklaştırılanlara israf deniliyor. Gıda israfı genellikle ev, restoran, otel ile okul, fabrika, hastane gibi toplu beslenme yerlerinde yapılıyor. Meyveler, sebzeler, içecekler, ekmek, et ürünleri ve süt ürünleri en çok atılan gıdalar.
En çok israf edilen de ekmek. Bu konuda Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), tarafından ortaklaşa yapılan "ekmek israfı ve tüketici alışkanlıkları” araştırmasına göre; 2012 itibariyle Türkiye’de günde 25 bin 295, yılda 9.2 milyon ton ekmek üretiliyor. Hanelere alınan ekmeğin yaklaşık yüzde 3’ü israf edilirken, israf oranının 2008’den itibaren yeterli olmasa da düştüğü görülüyor.
Ayni durum fırınlar içinse geçerli değil. 2008 yılında fırınlarda üretilen ekmeğin yüzde 2’si israf edilirken, bu sayı 2012’de yüzde 3 olmuş. Bu da her gün 3 milyon ekmeğin tüketiciye ulaşmadan atılması ya da hayvan yemi olarak tüketilmesi demek.
Yani fırınlarda ya da tüketim yerlerinde ve evlerde her gün 250 gramlık 6 milyon ekmek çöpe atılıyor demektir. Bunun parasal karşılığı da yıllık 1 milyar 546 milyar liraya denk geliyor.
Ekmek israfında başı İstanbul çekiyor, Ankara ve İzmir onu takip ediyor. Düşük gelir gruplarında ekmek tüketimi fazla, ancak israf az. Gelir düzeyi arttıkça, ekmek tüketimi azalıyor ancak israf artıyor.
Diğer
taraftan Türkiye’de yılda 70 milyar lira değerinde 45 milyon ton
sebze ve meyve üretimi yapılıyor. Ancak piyasaya sunulan bu ürünlerin 18 milyar
TL değerindeki kısmının yüzde 25'i ambalaj ve sevkiyat eksiklikleri nedeni ile
telef oluyor.
İsraf demek, daha fazla kaynak tüketimi demek.
Tüketici ve çevre bilinci geliştiğinde israf mümkün olduğunca azaltılacak ve…
Daha az arazi, gübre, tarım ilacı, enerji, ambalaj materyali kullanılacağı gibi atmosfere de daha az sera gazı salınımı (Bir ton gıda atığı 4.5 ton karbon dioksit emisyonuna karşılık geliyor) gerçekleştirilecek.
Hepsinden önemlisi, dünyada yatağına her akşam aç giren 1 milyar insanın, önemli bir kısmının karnı doyurulacak
Sağlıklı kalın.