10 Ağustos 2014 Pazar günü bir ilk yaşanacak ve 12. Cumhurbaşkanı halk tarafından seçilecek. Cumhurbaşkanlığına aday olacakların 3 Temmuz 2014’e kadar başvuruları dilekçelerini vermeleri gerekiyor. Adaylar en 20 milletvekilinin teklifleri ile TBMM’ye başvurabiliyor. Bu bir anlamda Cumhurbaşkanlığına aday olacakların da parti liderlerinin onayından geçmiş olmasını gerektiriyor. Neyse bunları tartışmanın anlamı yok. Biz Cumhurbaşkanının görev ve yetkilerine bakalım. Anayasanın 103. Maddesinde yeni seçilen Cumhurbaşkanının yemin metni yer alıyor.
Cumhurbaşkanı, görevine başlarken Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde aşağıdaki şekilde ant içer:
Cumhurbaşkanı sıfatıyla, Devletin varlığı ve bağımsızlığını, vatanın ve Milletin bölünmez bütünlüğünü, Milletin kayıtsız ve şartsız egemenliğini koruyacağıma, Anayasaya, hukukun üstünlüğüne, demokrasiye, Atatürk ilke ve inkılâplarına ve laik Cumhuriyet ilkesine bağlı kalacağıma, Milletin huzur ve refahı, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerinden yararlanması ülküsünden ayrılmayacağıma, Türkiye Cumhuriyetinin şan ve şerefini korumak, yüceltmek ve üzerime aldığım görevi tarafsızlıkla yerine getirmek için bütün gücümle çalışacağıma büyük Türk Milleti ve tarih huzurunda, namusum ve şerefim üzerine ant içerim.
Cumhurbaşkanının görev ve yetkilerine göz atmak gerekirse, Anayasanın 104. Maddesine bakmamız gerekecek.
D. Görev ve Yetkileri (Madde 104)
Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Bu sıfatla Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk Milleti'nin birliğini temsil eder; Anayasa'nın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını gözetir.
Bu amaçlarla Anayasa'nın ilgili maddelerinde gösterilen şartlara uyarak yapacağı görev ve kullanacağı yetkiler şunlardır:
a) Yasama ile ilgili olanlar:
§ Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde açılış konuşmasını yapmak, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni gerektiğinde toplantıya çağırmak,
§ Yasaları yayımlamak,
§ Yasaları yeniden görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne geri göndermek,
§ Anayasa değişikliklerine ilişkin yasaları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunmak,
§ Yasaların, kanun hükmündeki kararnamelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü'nün, tümünün ya da belirli kurallarının Anayasa'ya biçim ya da esas yönünden aykırı oldukları gerekçesi ile Anayasa Mahkemesi'nde iptal davası açmak,
§ Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin yenilenmesine karar vermek,
b) Yürütme alanına ilişkin olanlar:
§ Başbakanı atamak ve istifasını kabul etmek,
§ Başbakanın önerisi üzerine Bakanları atamak ve görevlerine son vermek,
§ Gerekli gördüğünde Bakanlar Kurulu'na Başkanlık etmek ya da Bakanlar Kurulu'nu Başkanlığı altında toplantıya çağırmak,
§ Yabancı devletlere Türk Devleti'nin temsilcilerini göndermek, Türkiye Cumhuriyeti'ne gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek,
§ Uluslararası antlaşmaları onaylamak ve yayımlamak,
§ Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Başkomutanlığını temsil etmek,
§ Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kullanılmasına karar vermek,
§ Genelkurmay Başkanı'nı atamak,
§ Milli Güvenlik Kurulu'nu toplantıya çağırmak,
§ Milli Güvenlik Kurulu'na Başkanlık etmek,
§ Başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu kararıyla sıkıyönetim ya da olağanüstü hal ilan etmek ve kanun hükmünde kararname çıkarmak,
§ Kararnameleri imzalamak,
§ Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi ile belirli kişilerin cezalarını hafifletmek ya da kaldırmak,
§ Devlet Denetleme Kurulu'nun üyelerini ve Başkanını atamak,
§ Devlet Denetleme Kurulu'na inceleme, araştırma ve denetleme yaptırmak,
§ Yükseköğretim Kurulu üyelerini seçmek,
§ Üniversite rektörlerini seçmek,
c) Yargı ile ilgili olanlar:
Anayasa Mahkemesi üyelerini, Danıştay üyelerinin dörtte birini, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı vekilini, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi üyelerini, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyelerini seçmek.
Cumhurbaşkanı, ayrıca Anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve atama görevleri ile diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır.