Bu dünyada herkese yer var.
Petrolün varili şu anda 37 dolar.
Bu fiyat düşük mü?
115 dolar olan 2012 fiyatlarıyla kıyaslarsanız düşük! Çok düşük!
Fakat petrol, o 115 dolar seviyesine nereden, ne kadar zamanda gelmiş; bir de ona bakmak lâzım!
Petrolun varili, 1993'te 12 dolar civarındaydı.
1996'da, 21 dolara çıkıyor, 98'de tekrar 12'ye iniyor. Böyle dalgalı bir seyir izlerken, 2004'e geldiğimizde 36 dolar seviyesine fırlıyor.
Petrol fiyatlarının 2005-2012 arsındaki serüveni şöyle (dolar olarak):
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
49 59 67 92,5 59 76 103 115
x x x
Görüldüğü gibi, 2012'ye doğru petrol fiyatları âdeta fırlamış.
Bu ne demek?
Yükseliş anormaldi, fiyatlar fahişti.
37 doları, 2012'yle kıyaslayınca, petrol, sanki çok zarar ettiriyor, "ölü" fiyatına satılıyor gibi gözüküyor.
Ama aynı 37 doları, 98 fiyatlarıyla mukayese edince, 3 kat arttığını görüyorsunuz.
Dolar bazında, hangi ürünün fiyatı 17 senede 3 kat artmış?
Artmak bir yana pek çok ürünün fiyatı düşüyor bile.
x x x
BU FİYATLAR NORMAL
Petrol fiyatının 115'ten 37 dolara düşmesini, büyük petrol üreticisi "Rusya'yı çökertmeye yönelik bir hamle" şeklinde yorumlayanlar var.
Güya, başta Suudi Arabistan, Körfez ülkeleri üretimlerini artırıp, petrol fiyatlarının düşmesine yol açıyorlar.
Evet, arzı artırınca fiyat düşer ama bundan sen de zarar görürsün. Nitekim tam bu yazıyı yazıp bitirdiğim esnada, ajanslara bir haber düştü: "Gelirleri düşen Suudi Arabistan, akaryakıt fiyatlarına %50 zam yaptı."
Kaldı ki eğer dünyada bunun bir pazarı varsa, dünyanın petrole ihtiyacı varsa, üretimi artırmakla, fiyat üç kat düşer mi?
Olsa olsa birkaç dolar düşer!
Aslında, bence olay, fiyat düşmesi değil, şişirilmiş fiyatların normale dönmesidir.
x x x
FİYATLARIN DAHA DA DÜŞMESİNİ BEKLİYORUM
Dünyadaki petrol fiyatlarının düşmesinin başka sebepleri de var:
Bikere, yerküreyi en fazla kirleten ve ısıtan madde petrol. Bunun bilincine varan devletler, daha temiz, "yenilenebilir" enerji seçeneklerinin peşindeler. Onları buldukça, yenilenebilir enerji arttıkça petrole bağımlılık ve ihtiyaç azalıyor.
İkincisi, sanayideki yavaşlama. Petrolü en fazla kullanan ve yüzde10'un üzerinde yıllık büyüme sağlayan Çin ve Hindistan, artık aynı yüksek büyüme hızını yakalayamıyorlar. Avrupa'da ise yüzde 1'lik büyüme iyi sayılıyor.
Bu gelişmelerden dolayı dünyada petrol tüketimin gittikçe azalacağı ve ona paralel olarak fiyatının da düşmeye devam edeceği görüşündeyim.
Petrol üreticisi devletler hesaplarını buna göre yapmalı!