D�n
ola�an�st� bir co�ku vard�!
��nk�
T�rkiye Cumhuriyeti 85 ya��na bas�yordu.
Bu
co�kuyu ben de duydum ama h�z�n, endi�e karamsarl�k da hissettim. Fakat bunlar�
d�n yaz�p da co�kuyu g�lgelemek istemedim.
*
* *
Cumhuriyetin
nimetleri, toplumu modernle�tirdi�i, hatta ekonomik kalk�nmay� sa�lad���n� en
yetkili a��zlardan d�n duymu�sunuzdur.
Bunlar�
asla k���msememek l�z�m…
�zellikle,
85 y�lda 46,5 kat b�y�m�� olmak
muhte�em!
Bunun
anlam�; �lke n�fusu 6 kat artarken zenginli�i neredeyse 46,5 kat artm��. Yani,
bug�n�n ortalama T�rk insan�, 1925’ler T�rkiye’sinin insan�ndan 8 kat daha
zengin olmu�.
* * *
Bu
arada, ge�en 85 y�lda d�nya ne kadar b�y�m��, o bilgi yok. Ama �evremize
bakt���m�zda, halen “azgeli�mi�”ler
saf�nda bulundu�umuza g�re, �lke olarak gelmemiz gereken yere gelememi�iz. “�leri �lke” olmay� ba�aramam���z.
Ekonomik
geli�me akl�m�za gelen her �eyi etkiledi�i i�in akl�m�za gelen her konuda da
eksikli�imiz ve gerili�imiz s�r�yor.
Mesel�;
her konudaki iyile�tirmenin ba�� olarak kabul edilen e�itimde �a�da�la�amad�k. Halen okula gidemeyen y�z binlerce
�ocu�umuz oldu�u gibi, okula gidenlere de �a�a uygun, sorgulay�c�, ��rencinin
yeteneklerini �n plana ��kar�c� bir e�itim veremiyoruz. Ezberci e�itim devam
ediyor. E�itim kurumlar�, as�l fonksiyonu olan “iyi vatanda�” yeti�tirme i�levini yerine getiremiyor.
Tabii
e�itim konusu �ok derin. Bug�nl�k bu kadarla yetinelim.
* * *
Cumhuriyetin
ba�aramad��� en �nemli hususlardan biri de �lkedeki genel cehaleti yenememi� olmas�d�r.
N�fusumuzun
b�y�k bir b�l�m� gaflet uykusunda uyumaya devam ediyor.
Uyanmak ve hele uyand�rmak kimsenin
i�ine gelmiyor gibi g�z�k�yor.
* * *
Sonra,
aradan 85 y�l ge�ti�i halde �lkenin b�y�k bir b�l�m�nde �a�d��� a�iret d�zeni s�r�yor.
Vatanda�l�k bilinci �ok zay�f…
�lkenin
her yerinde, her t�rl� ayr�cal�k devam ediyor.
Kad�n�n,
�ocu�un, g��s�z�n ezilmesi, d�v�lmesi, s�v�lmesi engellenemiyor. Engellenme
�abalar� da �ok c�l�z.
* * *
Cumhuriyetin
ba�aramad�klar�n� daha fazla uzatmak m�mk�n…
Fakat
as�l ba�ar�lamayan, b�t�n �u s�ralananlar�n toplam�ndan olu�an veya b�t�n
ba�ar�s�zl�klar�n temelinde olan “zihniyet”in
d�n��t�r�lememesidir.
“Zihniyet
devrimi”nin ba�ar�lamam�� olmas�d�r.
“Cumhuriyet”
kavram�n�n �z�nde olan esaslar�n benimsenememi� olmas�d�r.
O
esaslar ki, en ba�ta h�rriyet, e�itlik, hak ve adalettir.
Hakk�na
raz� olurken, kendi hakk�n� da kimseye kapt�rmamakt�r.
Kimseye
imtiyaz tan�nmamas� ve kimsenin de imtiyaz pe�inde ko�mamas�d�r.
Bunlar
ba�ar�lamam��t�r.
* * *
Uysa Da Uymasa Da
Cumhuriyet, cumhuriyet�i mi?
Tabii ki herkes (kendine g�re) bir taraf� �ne ��karabilir.
Kimileri de, bu �ne ��kar�lan taraflardan ho�lanmad��� i�in, ba�ka bir taraf�n�
��kart�r.
Madem 85'inci y�l...
Ben art�k �unu s�yleyeyim:
Cumhuriyet, adalet duygusudur!
* * *
Bu memleketin temel sorular�ndan biri o y�zden temeldendir:
1. Cumhuriyet�iler hakikaten cumhuriyet�i mi?
2. Demokratlar hakikaten demokrat m�?
(Kimi "liberaller"in hakikaten hep "liberal"
olmas� gerekmiyor; onlar "serbest"!)
Umur Talu, Sabah, 29.10.2008