16 Nisan 2017 Pazar günü tarihi günlerden birini yaşadık. Anayasanın 18.maddesinde yapılan değişiklikler halkın onayına sunuldu. Sabah erken saatlerde başlayan oy verme işlemi bazı illerde saat 16.00’da, geri kalan illerde ise saat 17.00’de bitti.
İlk sonuçlar televizyonlardan yayınlanmaya başlamasıyla birlikte, önce Hayır cephesinde, sonra Evet cephesinde sesler kısıldı, yüzler asıldı, moraller bozuldu. Sonuç istedikleri ve bekledikleri gibi değildi. Akşam 20.30-21.00 gibi de ülke geneli için YSK tarafından sonuçlar açıklandı.
Evet, %51,41, Hayır %48,59.
Böylece Anayasanın 18. Maddesinde yapılan değişiklik kabul edilmiş oldu. Başka bir ifade ile başkanlık sistemi başladı. Cumhurbaşkanı artık bir partiye üye olabiliyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’nın tekrar Ak Partiye dönüp genel başkan olmasının önünde bir engel yok.
Başkanlık sisteminden söz etmişken 4 Temmuz 204 tarihinde
aramızdan ayrılan rahmetli Vedat Çelikbaş’ı anmadan geçemeyeceğiz. Rahmetli Vedat Çelikbaş yaşasaydı, Türkiye’nin Başkanlık sistemine geçişinden büyük bir mutluluk duyardı. Çünkü “Yeni Türkiye başkanlık sistemi ile devam etmek zorunda” diyordu.
YSK resmi sonuçları göre, yurt içi-yurt dışı toplam kayıtlı seçmen sayısı 58.291.898. Yurt içi-yurt dışında oy kullanan seçmen 49.798.855 (Katılım yüzde 85.43). Geçerli oy toplamı 48.936.604. Geçersiz oy: 862.251. Evet diyen seçmen sayısı 25.157.463 – Hayır diyenler ise 23.779.141’dir. Aradaki fark evet lehine 1.378.322’dir.
Açıklanan bu sonuçlara CHP’nin itirazları var. Ancak bu itirazlar YSK ve Danıştay tarafından ret edilmiş bulunuyor. Konunun AHİM gitme durumu söz konusu. Buradan bir sonuç çıkar mı, belli değil.
Sandıktan evet çıkarmak için, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ak Parti, MHP, Hüda-Par, BBP ve kamu kurum ve kuruluşları, pek çok STK yoğun çaba harcadılar. Buna karşılık sandıktan Hayır çıkması için, CHP, HDP, MHP’li muhalifler, SP, Hepar, Vatan Partisi, DP gibi irili ufaklı partiler, sendikalar, bazı STK’lar çalıştılar. Türkiye Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu da hayır için koşturanlar arasındaydı.
1980 Askeri Darbesi sonrası hazırlanıp, 7 Kasım 1982’de halkoyuna sunulan ve halkın %92’si tarafından kabul edilen 1982 Anayasası üzerinde bugüne kadar çok sayıda değişiklik yapıldı. 1982 Anayasası adeta yamalı bir bohçaya döndü. Ancak yapılan bunca değişiklik ve yama şikâyetleri dindirmeye yetmedi. Bu nedenle milletvekili seçimlerinin ana gündem maddesi yeni bir anayasa olmaya devam ediyor.
Anayasalar toplumsal uzlaşma metinleridir. Toplumun büyük çoğunluğu tarafından, benimsenmiş ve kabul edilmiş kurallar manzumesidir. Çıkarılacak yasa ve yönetmeliklerin anayasaya uygun olması gerekir. Anayasaya aykırılığı ortaya çıkan yasa ve yönetmelikler yüksek mahkemeler tarafından iptal edilmektedir.
Bu nedenle yapılacak anayasa değişikliklerinde de, toplumsal uzlaşma aranması gerekiyor. 16 Nisanda yapılan halkoylamasında yapılmak istenen değişiklikler, halkın yarısı tarafından kabul etmiş, geri kalan yarısı kabul etmemiştir. Hukuken halkın yarısından bir fazlasının kabul ettiği değişiklikler geçerli olmakla birlikte uygulanması bazı tartışmaları ve şikâyetleri beraberinde getirecektir. Bu nedenle iktidar ve hükümet çok dikkatli olmak zorundadır.
Ortaya çıkan durum yeni bir anayasayı zorunlu kılmaktadır. Bu konuda yapılacak olan ilk şey, toplumun bütün katmanlarını içine alacak bir kurulun belirlenmesi ve bu kurulun, toplumun genel istek ve beklentilerine uygun yeni bir anayasa metni hazırlayıp, halkın onayına sunmasıdır.
Anayasa konusunda daha önce yayımlanan yazılarımızda bazı önerilerde bulunmuştuk. Tekrarlamak gerekirse, bu konuda bizim önerimiz, temel başlıkları içeren 15-20 maddelik bir anayasanın hazırlanmasıdır. Bu anayasaya uygun olarak çıkarılacak kanunlar ve yönetmelikler ile anayasa sorunu kökten çözülmüş olur.
Yoksa bunca masraf ve kayıpla yapılanlar bu değişiklikler de daha önce yapılan değişiklikler gibi anayasa sorununa çözüm olmayacaktır. Türk halkının ihtiyaç ve isteklerine uygun yeni bir anayasaya kavuşmak dileğiyle, hoşça kalın.