Kurban bayramı yaklaşırken, bir öneri…
Bayramlar, gelenek ve göreneklerimizin dile geldiği, sosyal, kültürel ve ekonomik hayatın vazgeçilmez bir parçasıdır. Bayramlar, sevinçtir, kavuşmadır, barışma ve kucaklaşmadır. Bayramlar belki biraz da hüzün ve hesaplaşmalardır.
Her sene bir öncesine göre on gün önce olmak üzere iki ay, on gün arayla, yılda iki kez yaşadığımız dini bayramlarda, telaş ve hazırlıklar günler, hatta aylar öncesinden başlar. Bayram öncesi arife günü telaşı ve koşuşturma doruğa ulaşır. Ama bayram sabahı, bayram namazının kılınmasıyla bütün telaş ve koşuşturmalar, bayramlaşma coşku ve heyecanına dönüşür.
Camilerde ve mescitlerde bayram namazı sonrası kısa bir bayramlaşma seremonisi yaşanır. Bundan sonra bayramlaşma, cadde ve sokaklara evlere doğru uzanır. Büyük küçük herkes bayramlık elbiseleri ve davranışları ile komşularının, tanıdıklarının karşısına çıkar. İyiliklerden, güzelliklerden söz edilir. Bayramların en güzel taraflarından biri de, büyüklerin ellerinden, küçüklerin yanakları öpülmesi, bayram harçlıklarının dağıtılmasıdır. Elbette büyükler arasında da hediye alışverişleri yaşanır. Ardından küçük bir kahvaltı faslı ve anne, baba ve yakın aile fertleri ziyaret edilmesi, hal hatır sorma faslı başlar. Uzakta iseler telefon edilip bayramları kutlanır. Bu esnada şekerler, tatlılar, pastalar ikram edilir. Hoş sohbetler edilir, anılar tazelenir, ölenler hayırla anılır, ziyaretler ziyaretleri kovalar ve derken sayılı bayram günleri gelip geçer, ayrılık günleri kapıya dayanır.
Kurban kesme ilk insandan bu tarafa yerine getirilmeye çalışılan dini bir ibadettir. Kurban kesmek Allaha teslimiyetin, sadakatin ve takvanın bir işaretidir. Kurban seçimine dikkat edilir. Kurban yeteri kadar gelişmiş ve gösterişli olması beklenir. Kurban ve kurbanlıklar konusu dini bir vecibenin yerine getirilmesi olduğu kadar, ekonomik ve ticari bir faaliyettir.
Halk arasında bu sene, kurbanlıların geçen yıllara biraz daha pahalı olacağı konuşuluyor. Büyükbaş kurbanlıların 7 bin ile 18 bin lira arasında, küçükbaş kurbanlıların ise 750 lira ile 1500 lira arasında olabileceği yazılıp çiziliyor. Diyanet İşleri Başkanlığı, bu sene de kurban bağışı kampanyası başlatmış bulunuyor. Camilerdeki afişlere göre, küçükbaş kurbanlıklar için yurtiçinde 850 lira, yurtdışında 600 liranın ilgili hesaplara yatırılması gerekiyor.
Din adamları, kurban kesimini teşvik edici konuşmalar ve açıklamalar yapıyorlar. Bu açıklamalarda hangi hayvanların kurban edilebileceğini hatırlatıyorlar. Anamur ve çevresinde genellikle keçi tercih ediliyor. Son yıllarda koyun kurbanlıkların sayısında bir artış var. Sığır cinsi kurbanlıklar da söz konusu, ama fazla değil. Kurbanlık hayvan seçimi halkın yaşayış biçimi, hayvanın üretim durumu ve coğrafi konuma göre değişebiliyor. Anamur ve Bozyazı kırsalında çoğu aile kurbanlıklarını kendileri besliyor. Bunun yanında şartları uygun olmayanlar ile kent merkezindekiler, üreticilerden ve kurban satıcılarından satın alma yoluna gidiyorlar. Dini açıdan kurban kesmesine gerek olmayan pek çok kişinin de borçlanarak kurban kesmeye çalıştıklarına şahit oluyoruz.
Halk arasında kurban ve kurbanlık hayvan konusu aylar öncesinden konuşulmaya başlanıyor. Bulunduğumuz ortamlarda bu sene kurbanlıkların geçen yıllara göre en az 200-300 lira daha pahalı olacağı söyleniyor. Bu nedenle 1000 liranın altında kurbanlık almanın mümkün olamayacağı ortaya çıkıyor. Elbette kurban kesmek isteyenlerin uygun fiyatla kurbanlık almaları beklenir. Ancak kurbanlık satışı yapan, kurbanlık besleyen insanların da beklentilerini göz önünde bulundurmak gerekiyor. 700-800 liradan kurbanlık alıp üç ay, beş ay, yemiydi, bakıcısıydı, ilacıydı derken 200-300 lira masrafı olan insandan 1000 liradan daha aşağılarda satın almaya çalışmak doğru bir davranış olmaz.
Kurbanlık almak isteyenlerin ucuza, satmak isteyenlerin de pahalı satmaya çalışmasını anlayabiliyoruz. Ancak, nasıl olsa bu mal satılacak diye fahiş fiyat çekenleri, hayvana çeşitli aşı ve ilaçlar vererek insan sağlığı ile oynayanları, konuyu bir dini vecibe olarak düşünmeyen ve para kazanmayı ön plana çıkaranları yadırgıyoruz. Yanlış yapıyorlar.
Beş on yıldır Anamur Belediyesi, kurbanlık satışlarında olduğu gibi, kurban kesimini de belli bir düzene koymuş. Şehir içinde herkes, kafasına göre isteği yerde kurban kesemiyor. Mezbaha ve kurban kesim yerleri belirlenmiş. Daha önceki yıllarda belediyeye ait mezbahada kurban kestirmeyi düşünmüş ve manzara hoşumuza gitmemişti. Geçen sene mobil kurban kesim aracı kurmuşlar, halkın yoğun ilgisi ile karşılaşılmıştı. Şehir içinde bu tür yerlerin sayısının artması lazım. Elbette bazı siteler de kendi imkanları ile kurban kesim yerleri oluşturmuşlar. Buralarda da en önemli sorun, kurban kesecek ehil insanların bulunamaması.
Ülkemizde milyonlarca kurban kesiliyor. Kesilen kurbanların, kele, paça, karın, akciğer gibi iç organları genellikle çöpe atılıyor. Bu durum ekonomik olarak büyük bir kayıptır. Milyonlarla ifade edilebilecek, bu ürünlerin kurban derilerinde olduğu gibi ekonomiye kazandırılması için, başta yerel yönetimlerin, STK’ların ve ticari kuruluşların bir çalışma yapmaları beklenir. Ekonomiye büyük katkısı olur.