Bu dünyada herkese yer var.
Türkiye ve Türk vatandaşı Zarrab ilginç bir durumla karşı karşıya...
Ortada uluslararası bir mesele var: İran’a uygulanan bir ambargo söz konusu… Ambargoyu dikkate almasak bile İran’la Amerika Birleşik Devletleri arasında problem var. ABD, Türkiye’nin de İran’a karşı tavır almasını, onunla alışveriş etmemesini istiyor.
Elbette bağımsız bir devlet olan Türkiye, kimle alışveriş edeceğine kendisi karar verir.
Nitekim Türkiye-İran arasında ekonomik bir ilişki vardır ve bu ilişkinin esas oğlanı, bir dönem Reza Zarrab’dı. 2013’teki cari açığın yüzde 15’ini tek başına karşılayan Zarrab. 17 Aralık hadisesinden 2 sene sonra, 2015’te, kendisine iki Bakan’ımız tarafından, “Yılın İhracatçısı” ödülü verilen Zarrab.
Zarrab, 2016 baharında ABD’ye turist olarak girerken gözaltına alındı ve akabinde tutuklandı.
Başlangıçta, mesele Türkiye ve İran arasındaki bir meseleyken, olay boyut değiştirdi ve mesele; Türkiye-ABD meselesi haline geldi.
Aradan bir buçuk yıl geçti… Zarrab’dan bir ara haber alınamadığı için Türk Hükümeti ABD’ye nota verdi… İki kez. Neyse ki Zarrab ortaya çıktı. Lâkin Zarrab, “itirafçı” olarak ortaya çıktı.
Son durum şu: Zarrab meselesi hem Türkiye-ABD arasında bir sorun meydana getirdi,
Hem de doğal olarak, Zarrab ile ABD arasında bir sorun var!
Bu hâl bendenizde, ABD kaynaklı bir oyun teorisi olan “Mahkûmun İkilemi”ni çağrıştırdı.
Bu teori uluslararası sorunların çözümünde bir yardımcı model olarak öne sürülüyor.
Mahkûmun İkilemi oyun teorisine göre; “Tarafların, karşılıklı istenmeyen bir durumdan kaçınabilmeleri için işbirliği yapmaları gerekmektedir. Ancak aralarında iletişim olmadığı için, diğer tarafa güvenmemeleri ve diğer tarafın işbirliğinden kaçınabileceği riskini göze almaları gerekir. Oyuna göre, hapishanede tutulan, birlikte suç işledikleri iddiasıyla yargılanan iki mahkûmun hüküm giymesi, en azından birinin konuşarak suçu işlediklerini itiraf etmesine bağlıdır.
Oyunun şartları şöyledir: Ayrı hücrelerde bulunan mahkûmların tek tek sorgulanmaları sırasında, diğerinden bir gün önce itiraf eden kişinin bir miktar para ile ödüllendirileceği ayrıca serbest bırakılacağı vaadinde bulunulmakta; taraflardan birinin idam edilebilmesi için suç tutanağının oluşturulmasının sağlanmış olacağı belirtilmektedir. Arkadaşı erken konuşursa aynı durum kendisi için söz konusu olacak olan ve arkadaşı ödüllendirilerek serbest kalırken kendisi idama mahkûm olacağını düşünen her iki taraf aynı gün itiraf ederlerse idama mahkûm olmayacaklar fakat onar yıl hapis yatacaklardır. Bununla beraber, ikisi de konuşmamayı tercih ederse, para ödülü almayacak ama ikisi de serbest kalacaklardır.”
Amerika’da oyun çok!
Paçayı kaptırmayacaksın!