T�m karde�lerimizin hicri yeni y�l�n� tebrik ediyoruz. Bu vesile ile Hicri takvim nedir?

Ne zamandan beri uygulanmaktad�r?

Hicri yeni y�l�n ilk ay� olan Muharrem ay�na �zel bir ibadet var m�d�r? Peygamberimiz yeni y�l� nas�l kar��lam��t�r?

A�ure g�n� nedir?

A�ure g�n�ne �zel bir ibadet �ekli var m�d�r? sorular� ile ilgili k�saca bilgi vermek istiyoruz...

Hicri tarih, Hz. Muhammed (s.a.s.)'in Mekke'den Medine'ye hicretiyle ba�lar. Ancak takvim ba�lang�c� olarak bu tarih, Hz. �mer devrinde kabul olunmu�tur. Ondan �nce araplar�n belli bir tarihi yoktu. Baz� �nemli hadiseleri (Hz. �brahim'in ate�e at�l���, Fil vakas� vb.) tarihe ba�lang�� olarak g�steriyorlard�.

Hicretten on alt� y�l sonra (638), d�nemin halifesi Hz. �mer'in emriyle Medine'de bir meclis toplanarak, tarih meselesine bir ��z�m bulunmas� istendi. Hz. Ali'nin teklifi ve mecliste bulunanlar�n kabul� ile Hz. Muhammed (a.s)'in hicreti, �sl�m tarihine ba�lang�c� ve Muharremin de bu y�l�n ilk ay� olmas� kararla�t�r�ld�. B�yle bir uygulaman�n konulmas�na sebep olarak �u iki husus g�sterilmektedir. Hz. �mer devrinde ibraz edilen bir bor� senedinde �deme i�in v�de tarihi olarak g�sterilen �aban ay�n�n, ge�en y�l�n m� yoksa gelecek y�l�n m� oldu�u kestirilememi�ti. Ayr�ca ayn� d�nemde Basra valisi olan Ebu Musa el-E�'ar�'den gelen bir yaz�da; Hil�fet makam�ndan g�nderilen k���tlar�n hangisi �nce hangisi sonra oldu�u ve hangisinin h�km�yle hareket edilmesi gerekti�inin bilinmedi�i cihetle, bu sorunun acilen halledilmesi isteniyordu. Bu nedenlerle Hicret �slam tarihine ba�lang�� te�kil etmi�ti.

Hicr�-Kamer� y�l, on iki ayd�r. �lk ay� olan Muharrem ile birlikte Receb, Zilkade ve Zilhicceye Araplar "e�hur'i hurum" ad� verir ve bu aylarda sava�tan ve her t�rl� �iddetten uzak dururlard�.

Hz. Muhammed (s.a.s), bu ay�n dokuz, on ve on birinci g�nleri oru� tutmay� ashab�na tavsiye etmi�ti. Peygamber Efendimiz buyurur ki: "Ramazan orucundan sonra, tutulan oru�lar�n en faziletlisi Allah'a izafet ile �ereflendirilen Muharrem ay�ndaki oru�tur" (Riyaz�'s-S�lihin, II, 504). Di�er hadislerde, Muharrem ay�n�n onuncu g�n�ne rastlayan ve pek �ok �nemli olay�n cereyan etti�i "A��ra g�n�'nde tutulan orucun, bir y�l �nce i�lenen hata ve g�nahlar�n ba���lanmas�na vesile olaca�� m�jdelenmi�tir" (Riy�z�'s-Salihin, II, 509).

Emevilerin ikinci h�k�mdar� Yezid zaman�nda ve hicri 61/mil�di 680 y�l� Muharrem ay�n�n onuncu cuma g�n�nde vuku bulan Hz. H�seyin'in �ahadeti meselesinden dolay� �iilerce o g�n matem g�n� say�lm�� ve bu matem daha sonralar� geni� �apta ve resmi bir h�viyete b�r�nm��t�r.

A�ure g�n� denilen Muharrem ay�n�n onuncu g�n�nde, tarihte pek �ok �nemli olay�n meydana geldi�i rivayet edilmektedir. Bunlar aras�nda �u olaylar� saymak m�mk�nd�r:
- Nuh (a.s)'un gemisinin tufandan kurtulup Cudi da��n�n tepesine oturmas� bu g�ne rastlar. Bilindi�i gibi bu olay, Hz. Nuh'a inananlar�n bir gemi vas�tas�yla kurtuldu�u ve inkarc�lar�n da b�t�n�yle yok olup gitti�i bir olay olmu�tu.
— Bunun yan�nda, Hz. �dem’in tevbesi,
— Hz. �brahim'in ate�ten kurtulmas� ve
— Hz. Yakub'un o�lu Hz. Yusuf'a kavu�mas� bu g�ne rastlar.
— �te yandan Muharrem ay�n�n onalt�nc� g�n� Kud�s'�n k�ble tayin edildi�i ve
— On yedinci g�nde Fil ashab�n�n geldi�i g�n oldu�u nakledilenler aras�ndad�r.

Muharrem ay�n�n Osmanl�lar devrinde de ayr� bir yeri vard�. Bu ay dolay�s�yla �airlerin yazd��� ve "Muharremiye" ad� verilen manzum �iirlerin say�s� olduk�a kabar�kt�r. Ayr�ca yeni sene ba�� olmas� hasebiyle bu ayda, devlet erk�n�, padi�ah�n huzuruna ��karak yeni y�l� tebrik eder ve padi�ah�n "Muharremiye" denilen hediyelerini al�rlard�.

Muharrem ay� Osmanl� ar�ivlerinde "Muharrem�'l-Haram" �ekliyle ge�mekte ve k�saca "mim" rumuzuyla g�sterilmektedir.

Mefail HIZLI - �amil �slam Ansiklopedisinden

YORUMLAR