TURNA MI ? GUGUK KUŞU MU ?
Leylek büyüklüğünde, uzun bacaklı, zarif boyunlu, parlak duru gözlü, göçmen bir su kuşudur turna. Bir yolcu uçağıyla aynı yükseklikte, yerden 33 bin feet yani 10 bin metre yükseklikte uçabilir. Turna başının arka tarafında geriye doğru sarkan bir zülfü, kanatlarında göz alıcı, mavi, kırmızı ve yeşil tüyleri vardır. Eşi ölünce kendisine başka bir eş seçmez. Yani sadakati yüksektir. Doğada 20-30 yıl kadar yaşıyorlar. Cesaretli, atılgan ve gözü karadır. Turnalar zorluklarda yolu açan, sosyal dayanışmayı bilen ve uygulayan kuşlardır. Türkiye kültüründe ise turna kuşları barışı, sadakati, refahı, temizliği, bereketi, saflığı, sabrı, mutluluğu ve özgürlüğü temsil eder. Kırkbeş türküye ve onlarca öyküye konu olmuştur. Göçmen bir kuş olduğu için daha çok haber götürüp getiren bir semboldür. Kuluçka süreleri 30 -32 gündür.
Göç zamanlarında kalabalık sürüler halinde V şeklinde uçarak binlerce kilometrelik yolu en az gayret sarf ederek katederler. Öndeki öncü kuş arkaya doğru “ V “ şeklinde uçarak, birbirlerinin kanat uçlarının yarattığı yukarı yönlü akımı yakalar ve yorulmazlar. Öndeki öncü kuş yorulunca arkaya geçerek görevi diğer kuşa bırakır. Ne güzel bir uyum değil mi?
Guguk kuşları aynı mevsimde 20 yumurta ortalamasıyla, kanatlı hayvanların birçoğunu geride bırakan bir performansa sahiptir. Bu yüzden yumurtaları için iki, üç kuşun yuvasını aynı anda takip etmek durumundadır. Dişi guguk yumurtasını bırakacağı konak yuvayı, yuva sahibi kuşun yumurtasına benzeyen yumurtalar üretir ve sadece birini yuvaya bırakır. Diğerlerini de farklı yuvalara bırakır yuva sahibi kuş fark etmesin diye. Yumurtadan 12 günde çıkıyor. Yuvadaki diğer yumurtalar, “aslî yumurta” oldukları halde yumurtadan çıkan Guguk Kuşu, henüz “kör” ve “tüysüz” iken onları gagası ve kanatları ile yuvadan atıyor. Guguk kuşları çok eşli canlılardır .Özellikle erkek olan guguk kuşları, birden fazla dişi guguk kuşu ile çiftleşebilmektedir. Göç eden kuşlardandırlar. Guguk kuşları yuva paratitizmi (Asalaklık veya parazitlik), parazitlik stratejisini uygulayarak üreme ve yayılma başarısını artıran, kendine enerji tasarrufu sağlayan, başkasının emeğini çalan bir kuş.
Avrupa’da ilkbahar ile ilişkilendirilen, Hindistan'da arzu ve hasret tanrısı Kamadeva'nın kutsal kuşu olarak bilinen guguk kuşu, Japonya'da ise karşılıksız aşkın sembolüdür. Aslında doğanın da akıllı stratejilerini uygulayan sosyal kuşlardır guguk kuşları. Guguk Kuşu nun karakteri ne yazık ki çağımızın en önemli hastalığı oldu.
Çevremizde çalışmadan, emek vermeden, hilenin, sahtekârlığın para, şöhret ve kariyerlerin önünü açan guguk kuşları yok mu?
Hile ile, sahtekârlıkla mal, mülk kariyer edinenlerin , itibar görenlerin ilkbaharı, aynen de Avrupa’ da guguk kuşuyla ilişkilendirilen ilkbaharına benzemiyor mu ?
Arzu ve hasret tanrısı Kamedeva’nın kutsal sayılan guguk kuşu, hile ile sahtekârlıkla din ve inanç sistemlerini istismar edenler, bizde İslam’ın kutsalı haline getirilmedi mi?
Japonya’da karşılıksız aşkın sembolü olarak kabul edilen guguk kuşu, bizde çalışan esnaf, memur, çiftçi emekçinin, işçi ve emeklinin maddi manevi karşılığını alamadığı bir aşkın, 21 yıldır acısını çekmiyor mu?
Bu ülkenin kurucusu büyük insan Atatürk, toplumunu turna yapmıştı. Cumhuriyetin kurucuları ; Ekip ruhuyla , dayanışma ve sorumluluğun zorluklarda yol göstermenin önünü açtılar. Cesaretin barışın, refahın sadakatin, temizliğin, bereketin, adaletin, sabrın mutluluğun ve özgürlüğün tadını tattırdılar. Bunun adına da bağımsızlık dediler. Ata’mızın <Özgürlük ve Bağımsızlık Benim Karakterimdir.> sözü bir turna için ne kadar geçerli bir söz değil mi ?
Bu özgürlükte ne yazık ki guguk kuşları da vardı. Turnaların yüksekten uçuşu belki de kurtuluş savaşımızın yüksekten uçuşuyla kazanıldı. Atatürk’ ün veciz sözü bu anlamda çok manidardır. “İSTİKBAL GÖKLERDEDİR. “
17.09.2023
Lütfiye KADER
Em.Uzm.Fen Bilimleri Öğretmeni