Oy gizli, haber kutsal, yorum h�rd�r.
Meteoroloji uzmanlar�n�n bildirdi�ine ve TV ana
haberlerinin duyurdu�una g�re; hava s�cakl�klar� artan nemle birlikte 80 derece
hissedilecekmi�.
Bu ne yahu?
35 derecelik s�cakl��� 40 derece hissedebiliriz,
nemle birlikte ��ks�n 45’e, hadi en fazla olsun 50 derece! Ki bu s�cakl�klara
bile tahamm�l etmek ne m�mk�n!
30 derecenin �zeri insan� bunaltmaya ba�l�yor.
�yleyken, hava �s�s�n� 80 derece hissedebilece�imiz s�yleniyor. Rakam, ba�l�
ba��na g�rkemli bir anormalli�in belirtisi. O kadar ki; yar�m asr� a�an
�mr�m�zde 40 derece s�cakl�k, “tenleri eriten” s�cakl�k olarak kabul edildi.
Edebiyata, �iire, romana b�yle girdi. �imdi telaffuz edilen rakam, tenleri
eriten s�cakl���n 2 kat�!
Dayanabilirsen dayan!
80 derece s�ylemi; iklimdeki, iklim de�i�ikli�indeki,
k�resel �s�nmadaki anormalli�in son derece a��k g�stergesi… Anormal �ekilde
kirletilen, �s�t�lan yerk�renin, atmosferin a��k bir tepkisi, �arp�c� bir
ikaz�…
Bu anormal �s�nma, ba�ka bir tak�m anormalliklerin de
bir habercisi mi, acaba? Veya ayn� zamanda ba�ka anormalliklere de yol a�abilir
mi?
Mesel�; bug�n istisna olan sa�l�ks�z insan
davran��lar�n�n artmas�na sebep olabilir mi? Yeni anormal davran��lar�n ve
eylemlerin ortaya ��kmas�n� tetikleyebilir mi? Toplu ��ld�rmalar, hatta toplu
�l�mler meydana getirebilir mi?
* * *
Ba�ka bir meteoroloji uzman�; “80 derece” iddias�n�
yalanlad�. B�ylece ak�l almaz bir rakamdan bahsetmenin anormalli�i, yine
uzman�nca d�zeltildi.
Yani neresinden bakarsan�z anormal bir durum. Do�ru
olmasa da, “s�cakl���n 80 derece olarak
hissedilebilece�ini” s�yleyen uzmana ho�g�r� g�stermeliyiz. Anormal
s�caklar dolay�s�yla baz� anormallikler olacak, tabiat�yla!
T�rk�ede yayg�n bir deyim var: Kafay� ���tmek… Zihni y�nden sa�l�ks�z davran��larda bulunanlar
i�in sarf etti�imiz bir s�z. Bir de “Aya��n�
s�cak, ba��n� serin tut” diye bir atas�z�m�z var.
Bize kal�rsa atas�z� daha isabetli… Hakikaten, kafa
serinken daha sa�l�kl� d���n�yor insan. Dolay�s�yla anormal davran��lar
sergileyenler i�in sarf etti�imiz “kafay�
���tm��” deyimi yerinde de�il.
“Kafay�
���tm��” deyimi yerine “kafay� kaynatm��” deyimini kullanmay�
�neriyoruz. ��nk� s�caktan bunald�k�a; “�u
ba��m� biraz serinletebilsem…”, “kafama g�ne� ge�iyor, ke�ke biraz ���se,
���tebilsem…” gibi temenniler artabilir. Bu da do�al olarak yanl�� anla��labilir.
B�yle yanl�� anlamalara meydan vermemek i�in “���tm��”� at�p, yerine “kaynatm��”� koymal�y�z.
* * *
Derseniz ki, bu yaz� da biraz anormal… Deriz ki,
a��r� s�caklardan ve gelen haberlerdendir.
�nceki
yaz�lar