Kalem fery�d eder, a�lar m�rekkep,
“Beni cahil eline verme Ya Rab!
L�tfunla �lime �evir yolumu,
K�rma n’olur kanad�m�, kolumu.”

L�edri

A�a��daki duygulu hat�rat arkada��m�z Sel�uk Manio�lu'ndan geldi. Kendisine �ok te�ekk�r ediyoruz.

 
Mustafa Kemal Pa�a, 3 May�s 1920 g�n� Do�u Cephesi Komutan� Kaz�m Karabekir Pa�a’ya yazd��� bir mektupta
“Devlette hi� para kalmad�. �u anda i�eride para temin edebilece�imiz bir kaynak da yok. Ba�ka kaynaklardan para temin edinceye kadar Azerbaycan h�k�metinden bor� para al�nmas�n� temin etmenizi rica ederim”  diyordu.
Kaz�m Karabekir Pa�a, iste�i Azerbaycan h�k�metine iletti.
Bu istek, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Halk Cumhuriyeti ile Ankara H�k�meti aras�ndaki ilk resmi temast�.
 
Azerbaycan’dan T�rkiye’ye uzanan karde� eli
 
1921 y�l� i�inde Nerimanov’un �ahsi emri ile Azerbaycan D��i�leri Bakan� Mirza Davut H�seyinov, kazan�lan Birinci-�kinci �n�n� Sava�lar� m�nasebetiyle �ekti�i telgrafta
 
“...Kazan�lan bu b�y�k zaferlerden dolay� T�rk halk�n� Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ad�na kutluyoruz.”
diyor ve bu b�y�k zaferlerin �erefine Azerbaycan halk�n�n yard�m i�in 30 sistern petrol, 2 sistern benzin, 8 sistern kerosin g�nderdi�ini bildiriyordu.

Ayn� y�l�n May�s ay�nda Azerbaycan devleti, TBMM h�k�metine 62 sistern petrol g�nderdi ve bundan sonra sava� bitinceye kadar ayn� de�erde petrol ve �� vagon dolusu kerosin g�ndermeyi taahh�t etti.
Bu taahh�d�n d���nda 1922 y�l�nda Batum yolu ile Azerbaycan dokuz bin tondan fazla kerosin ve 350 ton benzin g�nderdi.
 
Mustafa Kemal Pa�a 1921 y�l�nda Nerimanov’a bir mektup yazarak bor� para talep etmi�ti.
Bu mektubu 17 Mart 1921 g�n� b�y�kel�i Nerimanov’a ula�t�rd�.
Nerimanov, derhal 500 kg . alt�n g�nderdi.
Bunun 200 kg . devlet b�t�esine, kalan� ise m�himmat ve silah i�in kullan�ld�.
Daha sonra Nerimanov Rusya’dan ald��� 10 milyon alt�n rubleyi Ankara’ya g�nderdi. Bu yard�mlarla sava� i�indeki �lkenin durumunda belirgin bir d�zelme oldu.
23 Mart 1921’de Azerbaycan h�k�meti talep etmedi�i halde T�rkiye’ye Azerbaycan halk�n�n hediyesi olarak 30 sistern petrol, 2 sistern benzin, 8 sistern ya� g�nderdi.
 
Nerimanov, Mustafa Kemal Pa�a’n�n yazd��� mektuba yazd��� cevabi mektubunda her g�n kazan�lan ba�ar�larla T�rk halk�n�n emperyalizmden kurtulma g�nlerinin yakla�t���n�, bu y�zden kahraman T�rk halk�n� kutlad���n� yaz�yor ve sonra ilave ediyordu;
“Pa�am, bizim T�rk milletinde karde� karde�e bor� vermez. Karde�, her zaman karde�inin elinden tutar. Biz karde�iz, her zaman elinizden tutaca��z ve tutmaya devam edece�iz.”
(A. �emseddinov, Kurtulu� Sava�� Y�llar�nda T�rkiye-Sovyetler Birli�i Al�kalar�, shf.66)

�imdi biz, Ermenistan Karaba�’dan �ekilmeden, Ermenistan kap�lar�n� a�arsak, bu, karde�imiz olan Azerbaycan'a ihanet de�il de nedir?

Bu karara onay verenler bu vebali ta��yamayacaklar ve tarih onlar� hep karde� haini olarak yazacakt�r. 

Ar�iv

YORUMLAR