Oy gizli, haber kutsal, yorum hürdür.
Dolar, aldı başını gidiyor…
Keşke, bizi hiç ilgilendirmiyor, hangi cehenneme giderse gitsin diyebilseydik!
Bunu diyemiyoruz… Dolara pek çok yönden bağımlılık var…
Bu bağımlılık, biyere kadar kabul edilebilir… Dünya ticaretindeki baskın “değişim aracı” olduğu için; ithalat ve ihracatın dolara bağlı olması normaldir…
Fakat mahalle aralarındaki kimi dairelerin bile dolarla kiraya verilmesi, devletin satışlarının dolar üzerinden yapılması ve doların bir “tasarruf aracı” olarak değerlendirilmesi anormaldir. Bu anormallik bizi dolara karşı çok daha hassas hale getirmektedir.
Dolayısıyla dolardaki yükseliş bizi son derece yakından alakadar etmektedir.
Bir kere, her yerde lâzım olan enerji dövizle ülkeye girdiği için konutlardan sanayiye bütün herkesi etkileyecektir.
Daha şimdiden elektrik ve doğalgaza zamlar yapıldı… Akaryakıta zaten neredeyse her 10 günde bir zam yapılıyor… Birkaç gün önce ekmek sessiz sedasız zamlandı… İstanbul’da ekmek, 85 kuruştan 1 liraya çıktı. Geçen sene de 70 kuruştan 85’e çıkmıştı… Toplarsanız, iki sene içinde %50’ye yakın zam!
Enflasyon kaç?
İki yıllık toplam, işte %12 veya 13 falan… Ne âlâ hesap!
x x x
Dolara dönelim…
Allame “ekonomistler” diyor ki, bu yükseliş kontrollüdür… Kimin kontrolünde? Hükümetin…
Peki, hükümet niçin doların yükselmesine göz yumuyor?
Ziyade artan cari açık azalsın diye… Bu hesaba göre, düşen Türk lirası ihracatı artıracak, ithalatı azaltacak, dolayısıyla aradaki fark da küçülecek…
Velâkin dolar bazındaki borçlarımız ne olacak?
Olacak olan belli: Borcumuz, Türk lirası cinsinden aşırı yükselecek… Dövizle borçlanan kişilerin borçları ödenemez duruma gelecek. Dolarla yapılan alışveriş zorlaşacak, özel üniversite taksitleri şişecek… Tabii Türk ülkesinde dolarla alışverişin utanç verici bir şey olduğunu burada vurgulamalıyım.
Neticede, doların yükselmesi ekonomiyi altüst edecek… Yükselme engellenmezse dönen çarklar durma noktasına gelecektir.
Yükselen dolar, iktisattan, ticarî ve bireysel ahlâka kadar pek çok dengeyi bozacaktır.
Eh, herhalde, biyerlere de dolacaktır!
Tabii burada “dolar kontrollü yükseliyor” diyenlere sormak istiyoruz: Bu nasıl kontroldür ki 3 ay gibi bir sürede dolar %20’den fazla değer kazandı? Bir de maazallah kontrolsüz olsaydı halimiz nice olacaktı?
Akla başka bir sual daha geliyor: İthalatı yavaşlatmanın tek yolu Türk lirasının değerini düşürmek midir? Niçin akıllara gümrük vergilerini yükseltmek, sınırlardan girişteki kaçağı önlemek gelmiyor?
x x x
DOLARDAKİ YÜKSELİŞİN MANTIĞI NE?
İşin diğer bir boyutu da, dolardaki yükselişin sebebinin anlaşılamamasıdır.
Çünkü;
Dünyanın en borçlu devleti Amerika…
Tarihinde ilk defa kredi notu düşürülen ülke Amerika…
İşler ters gittiği için, sistemin merkezi olduğu halde, kapitalizmin, kendi vatandaşlarınca protesto edildiği ülke Amerika…
En önemlisi, karşılıksız para basarak dünya dolaşımına aşırı dolar pompaladığı bildirilen ülke Amerika…
Yani, emarelere göre, Amerika batıyor… Fakat parası yükseliyor!
Bu nasıl iş!