Oy gizli, haber kutsal, yorum h�rd�r.

 

 

“Kriz” denilince akl�n�za ne geliyor?

“Sa�l�kl� bir b�nyenin, aniden, a��r� rahats�z bir hale gelmesi” mi?

��ta, internetten iki tan�m!

 

Birincisi, Ek�is�zl�k’ten…

Kriz; o an ge�irilen, patalojik (hastal�kl�) durumdur. Ekonomide kriz olmaz. ��nk� "o an" ge�irilmekte olan �eylere kriz denir. Bizde ise kriz 6 ay s�rd���nden kriz de�ildir. Ama bizde ekonomi de olmad���ndan, durumu g�renlerin ge�irdi�i dumur olay�n� tan�mlamaktad�r.

(helix, 17.02.2002)

 

�kincisi, Vikipedi’den…

Kriz; bir �rg�t�n �st d�zey hedeflerini ve i�leyi� bi�imini tehdit eden veya hayat�n� tehlikeye sokan, acil karar verilmesi gereken. Uyum ve �nleme sistemlerini yetersiz hale getiren gerilim durumudur.

Ekonomide depresyon genellikle 1929 D�nya Ekonomik Bunal�m�'n� anlatmak i�in kullan�l�r.

*                         *                      *

TOBB’a G�re Amerika’da Kriz Nas�l Ba�lad�?

 

A�a��daki zincirleme c�mleleri dikkatle okuman�z� ve ne kadar inand�r�c� oldu�unu muhakeme etmenizi tavsiye ediyorum. Sonra T�rkiye’ye gelece�iz.

 

2001 sonras�nda ABD ekonomisini toparlamak i�in h�zla indirilen faizler (2001-2004 d�nemi), kredi kullanma talebini art�rd�

 

Artan kredi hacmi emlak fiyatlar�n� y�kseltti. Y�kselen emlak fiyatlar�, yeni kredi al�nabilmesini sa�lad�. (ipotekli g.menkule, ikinci-���nc� ipotek yap�larak bulunan kaynakla yeni harcama yapma imkan� sa�land�)

 

2002 y�l�nda in�aat sekt�r� ile ekonomiyi canland�rmak ve d���k gelirlilerin konut sahibi olabilmelerini kolayla�t�rmak amac�yla yeni d�zenlemeler yap�ld� (“subprime mortgage”-d���k kaliteli emlak kredileri art���n�n �n� a��ld�)

 

ABD Devlet Tahvillerinin h�zla d��en faizleri ve artan emtia fiyatlar� ile yurtd���nda bolla�an likidite, yeni yat�r�m alanlar� arad�

Yat�r�m Bankalar�, daha da fazla kredi verebilmek i�in, mevcut kredi alacaklar�n� satarak (menkul k�ymetle�tirme) yeni kaynaklar elde etti ve bunlarla da yeni krediler a��ld�.

2001’de Ev’in de�eri 100 bin dolard�. 20 bin pe�in, 80 bin dolar ipotek kredisi (mortgage) ile al�nm��t�

 

2004’de yap�lan yeni bir ekspertiz ile Ev’in de�eri 150 bin dolara ��kt�. 2. ipotek ile bankada 50 bin dolar kredi al�nd� ve Otomobil yenilendi

 

2005’de bir ekspertiz daha yap�ld� ve Ev’in de�eri 180 bin dolar olarak belirendi, 3. ipotek al�nd� ve mobilyalar yenilendi.

 

2006’ya gelindi�inde art�k herkes (�ah�slar, emlak��, banka vs.) Evin de�erini 180 bin dolar olarak kabul ediyor ve buna g�re hareket ediyordu.

 

Ancak 2007’de bir g�n ayn� mahallede benzer bir Ev sat��a ��kt�. Ama kimse 180 bin dolar �demek istemedi. Ve balon patlad�.

 

�yle ki, Ev’in sat�� fiyat� ba�lang��taki 100 bin $’�n alt�na (70 bin $’a) geriledi. Ev’i i�in 80 bin $ ipote�e giren Ev sahibi de, haliyle �deme yapmak istemedi.

 

Alacaklar�n� tahsil edemeyen bankalar, bor�lar�n� �deyecek kaynak bulamay�nca mali sistem durdu. Bankalar birbirine bile bor� vermeyince Likidite Krizi ba�lad�.

 

         “Demek ki, 2007’de bir g�n, ayn� mahalleden bir ev sat��a” ��kmasayd� bu “ekonomik kriz” de ��kmayacakt�.

Anla��laca�� gibi, “ekonomik kriz” basit tesad�fler(!) sonucu ��k�yor. Bizde de, 2001’de Cumhurba�kan�, Anayasa kitap����n� Ba�bakan’�n �n�ne atmasayd�, o zamanki korkun� kriz olmayacakt�.

*                 *                 *

T�rkiye Odalar ve Borsalar Birli�i (TOBB)’un yukar�da s�ralanan krizin nas�l ��kt���na dair s�ylediklerine inansak bile, yine TOBB’un T�rkiye’ye ait ekonomik verilerine g�re T�rkiye’de “ekonomik kriz” olmamas� l�z�m.

Yaz� �ok uzad��� i�in, T�rkiye’ye ait g�stergeleri, k�smetse yar�n konu�al�m.

*                 *                 *

 

�statlardan

 

Kulak verin dinleyin,
Beni baylar bayanlar,
Allah’�ndan bulsunlar,
Bu �lkeyi soyanlar...

Lazo�lu derler bana
Can�m kurban vatana
Devletin mal� deniz
Olta atan atana…

Dolar ald� y�r�d�
Mark pe�inden ko�uyor
H�rs�zlar hortumcular
Kral gibi ya��yor.

K���k esnaf�n �o�u
Dikti nallar� dikti
Toto, loto, piyango,
Millet �iledern ��kt.

Ekonomiden ge�er
Bu milletin bar���
Doksan ya��nda dedem
Oynay� at yar���…

�thal bir bakan getirdiler
Hazinenin ba��na
Kelin ilac� olsa
S�rer kendi ba��na.

Dert bizde elek elek
Y�k�ld� orta direk
Ekmek bulamayanlar var
Cevap verin ey dostlar!

            �smail T�r�t

 

�nceki Yaz�lar

Tarih: 13.10.2008 Okunma: 635

YORUMLAR