Oy
gizli, haber kutsal, yorum hürdür.
Demokrasi
geriler mi?
İlk
bakışta saçma bir soru gibi gözüküyor… Demokratikleşme bir başladı mı artık hep
ilerler, hep ileri gider gibi geliyor insana… Ama öyle olmuyor, zaman zaman
gerilediği, kesintiye uğradığı da tarihî bir vakıa!
Meşhur
“Medeniyetler Çatışması”nın yazarı Samuel Huntington, demokrasinin
dünyadaki safahatını “dalga dalga”
ortaya koyuyor. Buna göre; demokrasi tarihinde üç ilerleme dalgası meydana
gelirken, iki kez de “ters dalga”
oluşmuş. Şöyle:
1’nci Dalga, 1828-1926 arası… Bu
dönemde İngiltere, ABD, Fransa, İsveç,
Kanada, İtalya, Arjantin, Almanya demokratikleşmiş.
Bunun
arkasından, 1922-1942 arasında bir
ters dalga gelmiş. Almanya, İtalya,
İspanya ve Arjantin totaliter
bir yapıya bürünmüşler.
2’nci dalga, 1943-1962 arası… Bu
dönemde Batı Almanya, İtalya, Japonya, Hindistan,
İsrail, Brezilya, Venezüella gibi ülkeler demokratikleşmiş. Bu dönemde
demokratikleşen tanıdık bir ülke geliyor mu aklınıza? Evet, Türkiye… Ülkemiz de 1945’te çok partili
hayata geçiyor.
Bunun
arkasından da 1958-1975 arasında
ikinci ters dalga gelmiş. Arjantin,
Brezilya ve Şili
totaliterleşmişler. İlginç bir şekilde, aynı dönemde, Türkiye’de de, kısa
süreli de olsa, iki kez darbe dönemleri yaşandı: 1960 ve 1971 darbeleri.
3’ncü
demokratikleşme dalgası ise 1974 sonrası meydana geliyor ve halen devam ediyor.
Huntigton
(ölümü 2008), 74 sonrası için bir “ters
dalga” tespit etmemiş.
Zaten,
asıl olan bundan sonrası… İçinde bulunduğumuz 2016 ve sonrasında, gerek
Türkiye’de, gerekse dünya çapında bir “ters
dalga” meydana gelir mi? Demokrasiyi geriye götürecek işler olur mu?
Gayet zor
gözüküyor!
Çünkü
daha önceki ters dalgalar; savaşlar, soğuk savaş, ekonomik bunalımlar gibi olumsuz
şartlar sonucu meydana gelmiş.
Şimdi,
böyle olumsuzluklar hemen hiç söz konusu olmadığı gibi, “küreselleşen” dünya, genişleyen ticaret, gelişme ve kalkınmayı
yerküreye yayıyor. Ayrıca, dünyayı saran ağ, yani internet bilgiye ulaşmayı saniyelere indirdiği ve kültürel
etkileşimi baş döndürücü bir hızla sağladığı için “demokrasi” talebi her geçen gün artıyor.
Hal
böyle olunca, demokraside bir gerileme olması pek mümkün gözükmüyor!
Meğerki
elektrikler kesilsin!
Elektrikler
temelli kesilirse demokrasi de geriye gidebilir!
Memleket
karanlığa gömülürse, rejim de karanlığa gömülebilir.
Bu
vaziyette, demek oluyor ki elektrik, demokrasinin “sigortası”!
Elektrik=demokrasi de denilebilir.
x x x
Günün
çizgisi, Twitter’dan…
