Oy gizli, haber kutsal, yorum hürdür.
İlk bakışta veya ilk duyuşta, soyadı, zihne olumsuz çağrışımlar yaptıran bu ismi çocukluğumdan beri duyarım. “Dindar bir toplumu ancak din adına, din adamları kandırabilirdi ve öyle de oldu” gibi özdeyişlerini çok duydum ve yaymaya da çalıştım. Lâkin üzülerek ve utanarak itiraf edeyim ki hiçbir eserini okumadım.
44 yaşındayken, İran Şahı’nın katilleri tarafından şehit edilen “düşünür”ün hayatı yazmakla geçmiş. Eserlerini aşağıda göreceksiniz. Maziye, günümüze hatta istikbale güçlü bir ışıldak tuttuğuna inandığım “din, vicdan ve ifade özgürlüğü şehidi”nin bütün kitaplarını bulmak ve okumak azmindeyim.
HAYATI ve ESERLERİ
Ali Şeriati, 23 Kasım 1933 tarihinde Kahak, Razavi
Horasan, İran‘da doğmuştur. babası Muhammed Taki bir öğretmen idi. 1940
yılında İbn Yemin İlkokuluna başladı. 1946 yılında Meşhed Firdevsi Lisesinde
okumaya başladı. 1950 yılında Meşhed Öğretmen Okulu’na giriş yaptı. 1952
yılında mezun olunca öğretmen olarak Kültür Dairesi’nde işe başladı. 1958
yılında Edebiyat Fakültesi’nde eğitimini İran’da bitirdikten sonra Fransa’da Paris
Üniversitesi’nde doktorasına başladı. 1964 yılında Sayfuddin’den “Belh’in
Faziletleri Tarihi” isimli bir el yazmasının notlandırılmış bir Farsça
çevirisini yaparak Edebiyat dalında doktorasını tamamladı.
Paris‘den 1964 yılında İran‘a döndüğünde hemen Muhammed Rıza
Şah Pehlevi yönetimi tarafından tutuklanıp hapsedilmiştir. Yönetim onu
Fransa’dayken devleti yıkıcı siyasi aktivitelerde bulunmakla suçlamıştır. Daha
sonra 1965’te serbest bırakılmış ve ders kitaplarını inceleme uzmanı olarak Tahran‘a
atandı. 1966 yılında Meşhed Üniversitesi’nde Tarih Bölümü’ne öğretim görevlisi
olarak eğitim vermeye başlamıştır.
Ali Şeriati, ders verdiği Meşhed Üniversitesi’nde eğitim vermesi engellenince Tahran’a giderek Hüseyniye-i İrşad Enstitüsü’nde ders vermeye başladı. Burada da yine toplumun her kesiminden öğrencileri etkiledi. Bu ilgi de şah yönetiminin Şeriati ile bazı öğrencilerinin tutuklanması emrini vermesine neden oldu. 1973 yılında Hüseyniye-i İrşad Enstitüsü kapatıldı. Ali Şeriati’nin Yazı ve kitaplarının yasaklandı ve tutuklanarak 18 ay hücre cezasına çarptırıldı.
Gerek yurt içinden gerekse yurt dışından gelen tepkiler üzerine yönetim onu serbest bıraksa da çeşitli şartlarla tahliye edilmişti: kesinlikle herhangi bir eğitim aktivitesinde yer almayacak, hiçbir şey yayımlamayacak ve özel veya genel hiçbir toplantı yapmayacaktı. Ayrıca devletin güvenlik örgütlerinden SAVAK onun yakın çevresini yakın gözetim ve denetim altında tutacaktı. Şeriati bu şartlara karşı çıkarak ülkesini İngiltere‘ye gitmek üzere terk etmeye karar verdi. 16 Mayıs 1977 tarihinde İngiltere’ye gitti. Kısa bir zaman sonra, 19 Haziran 1977 tarihinde SAVAK tarafından İngiltere’de öldürüldü.
Ali Şeriati, çağdaş İslam düşünce dünyasının en önemli isimlerde devrimci düşünce ile birlikte ortaya koyduğu sonuçlar, bazı eserlerinde görebileceğiniz Marksizmden alıntılar onu farklı kılan noktalardandı.
Ali Şeriati, 1958 yılında Puran Razavi ile evlendi. İhsan Şeriati, Sara Şeriati, Susan Şeriati, Mona Şeriati adlarında 4 çocuğu oldu.
Ali Şeriati, 19 Haziran 1977 tarihinde 44 yaşında Southampton,İngiltere‘de öldürüldü. 27 Haziran 1977’de Şam‘daki Hz. Zeyneb’in Türbesinin yanına defnedildi.
Birçok eseri bulunan Ali Şeriati’nin eserlerinin neredeyse tümü Türkçeye çevrilmiştir.
Kitapları :
– Dine Karşı Din
– İnsanın Dört Zindanı
– Hacc
– Bir Kez Daha Ebu Zer
– Medeniyet ve Modernizm
– Muhammed Kimdir
– Sanat
– Öze Dönüş
– Toplumbilim Üzerine
– Yalnızlık Sözleri I-II
– İslam’ı Anlamak
– Kapitalizm Uyanıyor Mu
– Kur’an’a Bakış
– Kur’ana Giriş
– Ali şiası safevi şiası
– Medeniyet Tarihi /
– İdeallerin Yenilgisi
– İktisat Sosyolojisi I / Kapitalizm
– İktisat Sosyolojisi II / İslam ekonomisi
– İktisat Sosyolojisi III / Marksizm
– İslambilim / I-II
– Dine Karşı Din
– Aşk ve Tevhid
– Dua
– Ebu Zer
– Fatıma Fatımadır
– Kendini Devrimci Yetiştirmek
– İslam ve Sınıfsal Yapısı
– İnsan
– Anne Baba Biz Suçluyuz
– Siret
– Şehadet
– Ne Yapmalı,
– Kevir
– Ümmet ve imamet
– ve cevap veriyorum
– Yarının tarihine bakış
– İki Sure İki Yorum
– İnsan olmak
– Aydınlara umut çağrısı
– Ayet yorumları
– Bir önünde sonsuz sayıda sıfırlar
– Her hicret bir inkilaptır.
– Hubut, yeryüzüne iniş
– İdeallerin yenilgisi
– Kültür ve İdeoloji
– Marksizm ve diğer batı düşünceleri (https://www.biyografi.net.tr/ali-seriati-kimdir/)