Oy gizli, haber kutsal, yorum hürdür.
Sandıklı’dayım. Dün, bazı ihtiyaçlarım için alışveriş yaptım.
Önce bir manava girdim. Yarım kilo kadar sarımsak aldım. Manavdan, sarımsağı poşete değil, cebimden çıkardığım fileye koymasını rica ettim.
Manav hem çok şaşırdı, hem de çok memnun oldu. Bana, “hassasiyetimden dolayı” teşekkür etti ve dert yanmaya başladı… 1-2 kiloluk alışverişeler için birden fazla plastik poşet talep edildiğini, azıcık sebze-meyvenin iç içe poşetlere doldurulduğundan şikayet etti.
Dedim ki “her poşet için 25 kuruş almanız lâzım”!
“Evet, bize bildirim geldi. Poşetlerden ücret almamız gerekiyor ama müşteriden isteyemiyoruz. Bizden çifter çifter poşet alan müşteri, karşımızdaki zincir marketten yüzlerce liralık alışveriş ettiği halde, 25 kuruş vermemek için oradan satın aldıklarını poşetsiz kucağında taşıyor.” diye cevap verdi.
Manav, böylece, bir yandan dert yanıyor, bir yandan da bana sürekli teşekkür ediyor, “ilk defa poşet istemeyen birine rastladığını” söylüyordu. İki dakika içinde 7 kere falan teşekkür etti.
x x x
Çocukluğumuzdan beri arkadaşım olan kasaptan bir kilo kadar et ürünü aldım. Sadece kâğıda sarmasını, poşete koymamasını söyledim. Yine filemi çıkarıp ürünü koydum. Arkadaşımın hoşuna gitti: “Ahh, eski fileler ne güzeldi” diye memnuniyetini dile getirdi. Belli ki poşetten o da rahatsızdı.
Ardından leblebiciye uğradım. Yarımşar kiloluk üç paket leblebi aldım. Onları da fileye koydum. Plastik poşet istemediğime leblebici de çok şaşırdı: “Aslında, sizin yaptığınız gibi yapmak lâzım” dedi.
Onlara, “plastik poşetin zehir olduğunu, insana ve doğaya büyük zarar verdiğini, poşet isteyenden en az 25 kuruş alınması gerektiğini” söylediğimde, “doğru ama yapamıyoruz” diye dert yandı.
Gayet açık: Esnaf, “ücretsiz plastik poşet”ten çok rahatsız!
Fakat aynı zamanda, çok da çaresiz!
On yılların alışkanlığıyla her alışverişi plastik poşete dolduran müşteriden poşet başına 25 kuruş isteyemiyor. Müşterinin kaçmasından korkuyor.
Bu vaziyette, hükümetin, zehir saçan plastik poşet kullanımını azaltmak için 2019 yılı başında getirdiği “en az 25 kuruş” yasası havada kalıyor. Uygulanamıyor!
Her yerdeki açık ihlallere göz yummakla da uygulanması mümkün olamaz!
Çare!
Çare; devlet, çıkardığı kanunun arkasında duracak, ihlal edene, yaptırımını uygulayacak.
Merkezî ve yerel yönetimler, yani hükümet organları ve belediyeler, poşetle ilgili kanunun uygulanmasını takip edecekler. Bir yandan halkı, “poşetin zararları” konusunda aydınlatırken, bir yandan da kanuna uymayan esnafa, yine kanunun öngördüğü cezaları kesmekten çekinmeyecekler. Belki, başta, esnafın canı biraz yanacak ama uzun vadede rahat edecek. Aslında, poşet kullanımının azalması, hatta sona ermesi bütün vatandaşların yararına… Bütün milletin menfaatine…
Zehirlenmekten kurtulacağız!
Sayın yetkililer, ilgililer, eğilin bu konuya!
Biraz hassasiyet!