Bu başlığı okuyanlar, ekonomist olmayan birinin nasıl bir yazı yazdığımı ve buna nasıl cesaret ettiğimi mutlaka merak ederler! Biraz da burun kıvırdıklarını görür gibiyim.
Evet, ben ekonomiden ve borsadan çok anladığımı söyleyemem. Ama ben ülkenin en genç okumuş insanlarının bizim için en değerli yatırım aracı olduklarını söyleyebilirim. Kripto para denince akla BİTCOİN geliyor. Bitcoin; kişilerin herhangi bir üçüncü kurum ya da kuruluşa, yani bankalara ve finansal kurumlara ihtiyaç duymadan para transferi yapabilmesini sağlayan sistemdir. Geçmişi çok uzak olmasa da tüm coinlerin atası diyebileceğimiz Bitcoin ve onun alt coinleri, hiçbir merkeze veya kişiye bağlı olmadan varlığını sürdüren ve ödeme birimi olmayan bir kripto paradır.
Geçtiğimiz aylarda Orta Amerika ülkesi El Salvador’da Bitcoin yasal para birimi olarak kabul edildi ve yürürlüğe girdi. Dünyada ilk kez bir devlet, bir kripto parayı yasal ödeme aracı olarak kabul etti. Artık 6,5 milyon nüfuslu ülkede ABD dolarının yanı sıra Bitcoin de ödeme aracı olarak kullanılabilecek. Zor durumdaki ekonomiler kripto teknolojisini bir umut ışığı olarak görüyor. Yerli yatırımcının bu dönemde Borsa İstanbul’a ilgisi azalırken, kripto para piyasasında işlem yapan yerli yatırımcı sayısı 5 milyonun üzerine çıktı.(gazetelerden) Küba, İran ve Venezuela gibi ülkelere ABD tarafından uzun süredir uygulanan ticari ve finansal cezaları içeren ekonomik yaptırımlar yüzünden tehdit altında ve bu ülkelerin altındaki ülkeler de kripto paraları kullanarak ekonomik ambargonun etrafından dolaşabileceklerini düşünüyor. Şu an dünyadaki kripto madenciliğinin yüzde 4,5’i İran’dan yapılıyor. Bu oran, İran’ın ciddi bir kripto madencilik endüstrisi yarattığı anlamına geliyor.(gazetelerden )
Karanlık bir dünyadan gerçek dünyaya çıkan kara para dünyanın en değerli parası haline geldi. Bugün ülkelerde yasaklanması konuşulan Bitcoin ve altcoin' lerin hala en çok kullanıldığı alan Deep Web .(Arama linki verilmeyen veya arama motorları tarafından bulunamayan bütün siteler Deep web'e dahildir.) Zaten paranın da ana kullanım amacı kripto şekilde illegal ya da vergisiz yapılan çalışmalarda değerlendirmek. (Gazetelerden )
Peki; Devlete, bankaya, aracılara ihtiyaç var mı? Devlet, banka ve aracılara kayıt tutma konusunda ihtiyaç olmazsa bunun yaşamımızdaki karşılığı ne olur? İşte ana soru budur.
Ülkemizde 1-3 Aralık 2021 tarihleri arasında Milli Eğitim şurası toplandı. Toplantıdan; konu başlıkları eksiklikleri olmasına rağmen, okul öncesi çocuklarımız için (3-5 yaşında) Din ve Ahlak Kültürü adı altında Kur’an ve Din öğretisinin tavsiye kararı çıktı. Okul öncesi, bebek sayılacak kadar küçük, soyut bilgi ve becerileri uygulayabilecek gelişim basamaklarını geçirmemiş bu çocuklarımıza böyle bir tavsiyeyi, kim, hangi hakla ve hangi bilimsel gerekçe ile çocuklarımızın ruhsal sağlıklarını bozacak bir tavsiye kararı aldırabiliyor! Bütün çocuklarımız, yönetimlerin siyasi erklerine bırakılmayacak kadar değerlidir. Bu tavsiye kararı umarım dikkate alınmaz.
Örgün eğitimdeki çocuklarımız, ilk ve ortaöğretim programlarının pandemi ve siyasi kaygılarla sağlıklı bir eğitim öğretim yaşantısını oluşturamadılar. Gençlerimiz artık okuma, öğrenme eyleminden vazgeçerek, ailelerin ve işsizliğin getirdiği sonuçlardan çıkar yol bulabilmek için, kısa yoldan para kazanmanın yollarını aramaya başladılar. Eğer; böyle giderse okumuş teknoloji kullanabilen meslek sahibi gençlerin ve vasıflı insan gücünün de azalacağı görülüyor. Yani; çocuklarımız iyi eğitim alamazlarsa, meslek sahibi olmazlarsa, bu ülkenin doktorları, mühendisleri, öğretmenleri, hukukçuları, ekonomistleri, askerleri bilumum vasıflı insan yetiştiren üniversite kurumları nasıl oluşturulacak? Nasıl Dünya ‘daki gelişmiş ülkelerle yarışacak? Teknolojiyi kim üretecek? Bilimi kim yapacak? Adaleti sosyal devleti ve hukuku kim savunacak?
İş merkezli sosyal mecradan Amerikalı bir doktor ( cerrah) bana şunu söyledi. “Bitcoin paranın o zaman daha Türkiye'de borsası yoktu. Ben bitcoinden iyi para kazanıyorum. Mesleğimden daha çok kazanıyorum, hem de yorulmuyorum diyerek bana tavsiye etti. Elektrik su internet gibi tüm giderlerimi bedavaya getiriyorum dedi. Bunu söyleyen Amerika’lı uzman ortopedist bir cerrahtı. Yıllarını bu işe vermiş okumuş çok vasıflı bir insanın, insanların yaşamını etkileyen onları sağlıklı olmaları için yıllarını eğitimle geçirmiş, kendi uzmanlık alanıyla fark yaratan bu doktorun bu hale düşmesinin sebepleri şüphesiz daha iyi yaşam koşulları ve mutlu olma seçeneklerini artırma isteğiydi.
Doğru mu? Kişiye göre tartışılır. Bu cerrahın bitcoin borsasında kısa yoldan para kazanması, benim gözümde bir anda yaptığı tüm değerli hizmetleri basitleştirdi. O doktora asla ameliyat olmak istemezdim. Çünkü artık onun bütün yaşam amacı ve değeri sarı paralar. Ameliyat yaparken borsada kazandığı paranın düşüncelerinde dolaşması bile çok korkunç sonuçlar yaratacağını görebiliyor mudur dersiniz!
Kripto para, gençler ve yatırımcıları da kendi çemberine çekerken ülkelerin bağımsızlıklarını da tehdit ediyor.(gazetelerden) Kripto para çılgınlığı Dünya coğrafyasının ve ülkelerinin kaderlerini de değiştirebilir. Kısa sürede aracısız kolay para kazanma, güçlüyü daha çok güçlü, fakiri daha fakir, insanı daha köle ve toplumu çaresiz yapmaz mı? Fakir ve gelişmemiş ülkelerin topraklarının, sularının ve doğal zenginlik kaynaklarının daha çok sömürüye açık hale gelmesini kolaylaştıracağını, daha kolay satın alınabileceğini görmek çok da hayalî bir görüş olmasa gerektir.
Geleceğimiz olan gençlerimizin çoğu üniversite mezunu ve işsiz. Türk lirasının dolar ve diğer para birimleri karşısında hızla değerini yitirmesi, insanları bu tür arayışlara yöneltiyor. Kripto paralar, gençlerimizin ekonomik nedenlerle, eğitim öğretim alma fırsatlarını kaçırmalarına, doğru dürüst bir meslek sahibi olamayacağını gösteriyor bize. Özellikle yoksulluk sınırında yaşayan aileler para kazanma seçenekleri için ellerindeki toprak veya mallarını satarak, bu dibi karanlık kuyunun büyüsüne kapılarak yavaş yavaş Dünya’nın başka bir duruma evrilmesine neden olacaklar. Kripto paralar, uzun vadede zengini de fakiri de batıracak gibi görünüyor. Bu durum, ulus devletlerin tek bir Dünya Devletine dönüşümünü sağlayacak, böylece (Dünya düzeni yeniden kurulacak).Bu da benim öngörüm. Ama gelişmiş ülkeler vizyonlarını, kripto para değişimlerinden etkilenmeyecek şekilde görürlerse, sistemi kontrol ederlerse, onlar Dünya devletinin gerçek patronu olacaklardır. O zaman Dünya’nın beşten büyük değil, beşten küçük olduğunu hepimize göstereceklerdir. Bizim yapacağımız iş, üretim ekonomisini canlandırmak, tarımı, suyu, yeraltı ve yeryüzü doğal zenginliklerimizi eğitilmiş insan gücüyle korumak. Bağımsızlığımız için, kazandığımız her bir karış toprağı korumak, dökülen her bir damla kanı unutmamak olmalıdır.
Atatürk’ün “Gençliğe Hitabesi'' çok anlamlıdır. Muhtaç olduğumuz kudret damarlarımızdaki asil kanda mevcuttur.
10.12.2021
Lütfiye Kader
Emk. Uzm. Fen Bilimleri Öğretmeni