ÖZGÜRLÜK NEDEN DİL’E BAĞLIDIR ?
Dil hem konuşma, hem de sindirim sisteminin yardımcı organlarından biridir. Dilde kemik olmadığı için, çok hareketlidir. Besinleri ağızda çevirmek, tükürükle ıslatmak gibi çok önemli görevi vardır ve kuvvetli kaslardan oluşmuştur. Beş duyu organımızdan biri olan dil, duyu almaçlarıyla tadı alarak, sinirler yardımıyla beyine gönderir. Yani kumanda beyindir. Dilin sadece tat alma konuşma gibi görevlerinin dışında merkezi sinir siteminin komutanı olan beynin emirlerin ya da dış çevreden gelen uyartıların tercümesini yapar.
Dilimiz aslında bizi anlatır. Bizi biz yapar, insanlarla hayvanlarla, doğa ile iletişimizi sağlar. Ama nedense bu iletişimlerin sorumlusu dil olur. Çünkü onu konuşturan, onu yöneten fikirler ve düşüncelerdir ve bunun sorumlusu da beyindir. Dil ile çok güzel atasözlerimiz var.
“Bıçak yarası geçer, dil yarası geçmez.”
“Bülbülün çektiği; dili belasıdır.”
“Eli dar olanın, dili kısa olur.”
Para insana dil, elbise insana yol öğretir.
Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır.
20. Yüzyılın sonlarında Endüstri 4,0 ‘ ın başladığı belirtilmektedir. Basit tanımıyla makinaların, bilgisayarların, nesnelerin ve insanların interneti olarak tanımlanmaktadır. Endüstri 4,0 ‘da artık iletişimin dili daha metalik, daha kısa ve daha evrenseldir. Endüstri 5,0 da teknoloji dilinin gittikçe baskın hale gelmesi belki de bir süre sonra iletişim yollarının mors alfabesi gibi mekanik bir dili olacak. Kullanılmayan dil vasfını görevini değiştirecek. Dilin yerine 3.ve 4. gözler gibi duyu almaçları gelişecek. Beslenme şekillerimiz değişecek. Bu beslenmeye uygun metabolizmamızın çalışması değişecek. Organlarımızın boyutları ve işlevleri değişecek. Korkunç değil mi? Evrime inanıyorsak bunların olmaması için bir neden yok.
Evrensellik nedir? Bilimsel olsun veya olmasın evrensellik demek; bir bilginin veya değerin “genel geçer “ yani her yerde uygulanabilir olması demektir. Bu bağlamda doğa yasaları, kimi ahlaki değerler ve doğrular evrenseldir. Mesela bir matematik formülü her yerde aynıdır. Suyun kaynama derecesi dünyanın her yerinde 100 santigrat derecedir. Dünyanın her yerinde bir yaşlıya veya büyüğe saygısızlık etmek ayıptır.
Peki, evrendeki tüm canlı ve cansız varlıklar bu evrenselliğin içinde kendi doğru ve yanlışlarını savunabilmek için ortak bir dil kullanımını geliştirebilmişler midir?
Dünya ‘da en çok kullanılan dil ile Dünya’da yaşayan tüm insanlar derdini anlatabiliyor mu?
“Genel
Geçer” dil olan dillerin mensup olduğu ülkeler hangi ülkelerdir?
Bu ülkelerin gelişmişlikleri ile “genel geçerliliği “olmayan dillerin gelişmişlik kriterleri nelerdir?
Teknolojik gelişme gerçek bir gelişme midir? Bu zenginlik midir? Yoksa fakirlik midir?
Diller insanların kültürlerini köklerini, yaşam becerilerini, kendilerini en iyi ifade etme biçimini anlatıyorsa o zaman zenginlik kimindir?
Genel geçer dillerin dışında, dil artık tüm insanlık için yavaş yavaş kendini yok ediyor. Ülkelerin küresel çaptaki etkisi genellikle askeri, siyasi veya ekonomik güçleriyle ölçülür. Ethnologue 'Languages of the World' (Dünyanın Dilleri) isimli internet sitesinin 2019 yılı için "Yaşayan diller" , "Dünyada kaç dil var?" alt başlıklarıyla yayınladığı makaleye göre dünya üzerinde 7 bin 111 dil yaşıyor. Dil kullanım özgürlüğünün nesnel gerçekliği, onun öznel olmasını ne yazık ki kısıtlıyor. Yani dil ‘lerin yaşaması o dilin kullanım özgürlüğüyle doğru orantılıdır. Yeni Dünya düzeninde toplumlar ve diller bu bakımdan tehlike altındadır.
Geçtiğimiz gün, özgürlükçü güzel İzmir ‘imizin, çarşılarında dolaşırken özellikle misafir kabul ettiğimiz mülteci dostlarımızın İzmir ‘in en merkezi yerlerinde çok büyük iş yerleri açtıklarını gördüm. Ayrı bir iş adamı kimliğiyle her alanda çok güzel paralar kazanıyorlar. Hatta kendi ülkelerinin adıyla açtıkları işyerlerinde kuyumculuk yapıyorlar. Sadece 21 ayar Suriye altınları, Suriye bilezikleri satıyorlar. Altının 24 ayar, 22, ayar, 18 ayar, 8 ayar olduğunu biliyordum ama 21 ayar altın olduğunu ilk defa gördüm, ilk kez duydum. 21 ayar altının 22 ayara göre gram fiyatının düşük olması, halkın gözünde cazibe merkezi yapacağını, halkımızın mecburen onlara yöneleceği endişesini taşıyorum. Üstelik Suriye altını, uluslararası standartlara uygun olup olmadığı konusunda da bana hiç güven vermiyor.
Bu durum; bizim kuyumcularımız için iş pazarlarını kaybetme riskini de taşıyor. Onu da geçtim. Sordum bunların damgaları var mı diye. Arap diliyle karışık bir Türkçe ile sen alıcı mısın satıcı mısın diye bana büyük bir tepkiyle cevap verdiler ve kızdılar. Gazi Bulvarı, Kemeraltı, Çankaya, Alsancak, İzmir’in en işlek iş mekânlarının olduğu, esnaf ve zanaatkârlarımızın iş yaptıkları yerdir ama inanın buralarda iş yapan esnafın %50 ‘ye yakını göçmen ve mülteci. Kentimizde ki mülteciler için kesinlikle bir ırkçılık veya acımasızlık yapmıyorum ve böyle bir etiketlenmeyi de asla kabul etmiyorum ama kendi dillerini kendi kültürlerini yaymalarını da kabul edemiyorum. İş yerlerinin isimleri de kendi dillerinde. İş yerlerinin isim tabelalarının yabancı isimle olmasına karşıyım. Saçma sapan İngilizce isimler ile doldu her yer. Neden Türkçe isim koymuyoruz.!
Hem İzmir, hem de ülkemiz için yakın gelecekte özgürlüğü bağımsızlığı ve demokrasiyi dokularında sindirmiş güzel İzmir ‘imizin önce dilini sonra kent kültürünü, daha sonra da ekonomisini yönlendirecek bir gücünü kaybetme tehlikesini de görmekteyim.
Fazıl Hüsnü DAĞLARCA şöyle diyor:
“Unutmuşum ana demesini bile,
Öykünmüşüm türküsünü ellerin
Ağzıma bir kara düşmüş bağışla beni,
Türkçem, benim ses bayrağım.”
Oktay Sinanoğlu ‘da şöyle diyor:
“Her millet bir nesilde yeniden doğar.”
Öğrеncilеr, gençler! Atatürk’ün Gençliğe Hitabesi işte bu günler için yazılmıştı. Siz sömürge evlatları olmayacaksınız. Yabancı dilleri dе, ama önce kendi dilinizi, edebiyatınızı, tarihinizi iyi öğrеnеcеksiniz.” “Türkçe giderse Türkiye gider.”
03.04.2022
Lütfiye Kader
Emk. Uzm Fen Bilimleri Öğretmeni