KÜRESEL ISINMAYI YAVAŞLATMAK İÇİN ÇÖZÜM
YOLLARI
Artık sıcak hava dalgaları ve seller daha sık ve şiddetli gerçekleşiyor, kuraklıklar artıyor, orman yangınları daha geniş alanları etkiliyor, deniz seviyeleri yükseliyor ve buzulların kapladığı alan azalıyor. Küresel ölçekte atmosferin, karaların ve okyanusların ortalama sıcaklığındaki artışın temel nedeni ise insan kaynaklı etkinlikler sonucu açığa çıkan karbondioksitin atmosferdeki oranının özellikle son 60 yılda çok yükselmesi.
Uluslararası bir iş birliği ile gerçekleştirilen Carbfix projesinde;bilim insanları ve araştırmacılar küresel ısınma sorununun üstesinden gelmek amacıyla karbondioksiti atmosferden alıp yer altında depolamak için farklı bir yaklaşım kullandı. Karbondioksitin, kararlı karbonat minerallerine dönüştürülerek, yer altında uzun süre kalıcı olarak depolandığı bir yöntem geliştirildi.
Columbia Üniversitesi, İzlanda Üniversitesi ve Fransa Bilimsel Araştırma Merkezinin pilot olarak kullanılan, Hellisheidi Jeotermal Enerji Santrali’nde 2014 yılında suda çözünen karbondioksit, akıtma sahasından yer altına göndererek gerçekleştirilmeye başlandı. Karbondioksit yer altına enjekte edildiğinde yer altı sularının içinde çözünür.
CO2 + H2O ⇆ H2CO3
Karbondioksit + Su ⇆ Karbonik asit (zayıf asit)
Karbonik asit + Su ⇆ Bikarbonat iyonu + Hidronyum iyonu
Bikarbonat iyonu + Su ⇆ Karbonat iyonu + Hidronyum iyonu
Oluşan karbonat mineralleri kayaçların içindeki boşlukları doldurarak birikir.
Carbfix projesinde, Araştırmacılar bu yöntem sayesinde yer altına enjekte edilen karbondioksidin %95’inin iki yıl içinde karbonat minerallerine dönüştüğünü belirledi. (Bilimgenç: Dr. Tuba Sarıgül)
Bilim doğadaki her sorunun kendi içinde çözülebileceği görüşüyle hareket eder. Bu yüzden sebep –sonuç, veri ilişkileri, insana özgü düşünme tarzını da geliştirmiştir. Ama sosyal problemlerin çözümünde bilimin bu özellikleri nedense kullanılmaz, nedense yok sayılır, nedense sosyal problemlerin çözümü bir bilenin, bir düşünenin ve bir liderin elindedir. Tarihte büyük liderlerin başarıları; sosyal sorunları çözmede felsefeden, büyük düşünürlerin görüşlerinden ve bilim insanlarının görüşlerinden faydalanmaları sayesinde , bilgi ve tarihsel süreçleri iyi takip ettiklerinden ve bir de aklını doğru kullanabilme becerisindendir. Toplumda kadın cinayetleri, çocuk istismarları, hırsızlık, yolsuzluk ve kayırmacılık gibi sorunlar adeta toplumun açığa çıkardığı karbondioksit gibidir. Karbondioksit zehirli bir gaz değildir ama, karbondioksit ortamında solunum durur. Toplumun kimyasını bozan bu sorunlarımız eğer önlemler alınmazsa aynen küresel ısınma gibi bizi yakacaktır.
İnsan sosyal düşünen bir varlıktır. Sosyal problemlerimiz eğer böyle devam ederse, birkaç nesil sonra toplumda ki bu gaz birikimi insanlığı başka bir değişim ve başka bir dönüşüme evrilmesine sebep olacaktır. Bu sorunlarımızı yaratan sebepleri, oluşumları ve potansiyelleri mutlaka karbondioksitin yer altına gönderilip karbonat minerallerine dönüşmesini sağladığı gibi, yasalarımızı, yasa koyucularımızı, Dünya ile entegre olabilecek görüş ve yenilikleri uygulayarak onları karbondioksit olma durumlarından kurtarmalıyız.
Tabi ki önce eğitimi çok önemsemeliyiz.
Tabi ki sağlığa önem vermeliyiz.
Tabi ki ekosistemleri korumalıyız.
Tabi ki çevreyi, doğayı, havayı, toprağımızı ve sularımızı güvende tutmalıyız.En önemlisi de barışçıl olmalıyız. Nefret ve ayrıştırmacı değil birleştirici, yenilikçi ve çağdaşlığı rehber edinmiş akıl ve bilimi önemsemiş toplumsal uzlaşmayı sağlamış yeni anlayışlar gerekiyor bu yüzden. 21.06.2022
Lütfiye KADER
Emk. Uzm. Fen Bilimleri Öğretmeni