İşsizler,
Vasıfsız işçiler,
Yoksullar,
Okuma yazma bilmeyenler,
Tek ebeveynli aileler,
Engelliler,
Çocuklar,
Suçlular,
Göçmenler,
Sığınmacılar,
Azınlıklar…
Bunların hepsi çok önemli… Ama hepsi bu kadar mı? Yukarıdaki “çocuklar” terimine dikkat edin. Zavallı, çaresiz, savunmasız yavrular… Kimler tarafından dışlanırlar?
Herhalde, en yakınlarındaki büyükleri hatta anne-babaları tarafından!
Sonra!
Sonra, yukarıda zikredilmeyen anne-baba, dede-nine dışlanır.
Kimler tarafından?
Kendi çocukları, kendi torunları tarafından!
Dışlanmak, ayrımcılığa uğramak ne acı bir duygudur! İnsan kendini ne kadar aşağılanmış hisseder! Ne kadar kederlenir! Nasıl bir öfke, nasıl bir içe bastırılan, gömülen, hapsedilen ağlamaklı bir hüzün duygusu! Nasıl bir çaresizlik!
Çoğu zaman, boyun eğmekten başka yapılacak, yapabileceğiniz hiçbir şey, gösterebileceğiniz hiçbir tepki yoktur.
Sonsuz bir tahammül gücü gerektirir ve sizde o sonsuz tahammül gücü vardır.
Tahammül!
Dışlanmayı her an hepimiz yaşayabiliriz. Misal, yanlış yere park ettiğimizde, başkasına ayrılmış bir sandalyeye oturduğumuzda, görevli bizi ikaz ettiğinde bile kendimizi dışlanmış hissedebiliriz. Onun için, burada kullanılan dil çok önemlidir. Yumuşak, nazik bir dil, bizi “dışlanmışlık duygusu”ndan kurtarabileceği gibi, kendimizi iyi hissetmemizi de sağlayabilir. İncelikten uzak bir hitap ise ortada hiçbir olumsuzluk, yanlışlık yokken bile bize kendimizi çok kötü hissettirebilir.
Dışlanmadan ve başkasına bu duyguyu yaşatmadan kaçınmak için kullandığımız dile son derece dikkat etmek, her zaman kibar, nazik olmak, ince düşünmek, rahmetli babamın tabiriyle, “ince fikirli olmak” gerekir.
NOT: "Sınıf altı", ayrımcılık ve dışlanmaya ABD'de verilen ad.