Tarih 28 Mayıs 1969, Cemil Meriç konuşuyor. Dinleyelim:
“Kolay çözüm yollarından kaçmak, bütünü kucaklamak diyalektiğin ilk şartıdır. Düşünce çetin ve ıstıraplıdır. Düşünce hep uyanık kalmak, gergin bir şuur sahibi olmak demektir. … Düşünceye hudut çizildiği andan itibaren düşünce yoktur. Düşünce mutlaka sevgi, âlâka ister. … Düşünceye saygı, düşünceye tolerans ne demek? Düşünce kutsaldır, tek kıymetidir insanın. Hoş görmek değil, düşüncenin olduğu yerde secdeye kapanmak. Böyle bir aşkla düşünce mabedine girerseniz, siz de düşünenlerden biri olabilirsiniz. … Tezatlar bir bütünün iki parçasıdır. Bu iki uç bazen senteze varır, bazen dengede kalır.
Demokrasi demopedidir (halkın eğitilmesi). Elbette karanlıktaki insanlar bir anda doğru yolu bulamazlar. Bu geniş kalabalığın terbiye edilmesi lâzım. Nasıl? … Aydın ve halk kopuşu var bizde. Aydın kendinden utanmakta, başka bir milletin tebaası olmak ihtiyacı duymaktadır. Demopedi aydının bu kompleksten kurtulması, haymatlos (vatansız) olmaktan kurtulması demektir. İsmi ne olursa olsun mevcut demokrasi, bugünün realitesi için en mükemmel ve olgun idare şeklidir. İnsanlık bundan daha mükemmel bir usûl bulamamıştır. Genel oy beklenen neticeyi vermiyorsa bu bizim kabahatimiz. Bu karanlık dünyayı yaratan aydının kendisidir.” (Cemil Meriç, Sosyoloji Notları, İletişim Yayınları, S. 266-267)
“Düşünce çetin ve ıstıraplıdır”.
Öyleyse!
Öyleyse, insanlar kaçar düşünceden, düşünmekten! Nitekim milyonlar düşünmez. Milyonlar, düşüncenin varlığından bile haberdar değildir. Farkında bile değildir. Kazara fark edenler kaçar. Kaçmak ne, bazıları kovalar düşünceyi, Cemil Meriç’in başka bir yerdeki benzetmesiyle, “kuduz köpek gibi kovalar”.
Fakat düşünce!
Şu tek kelime: Düşünce…
Ne kadar sevimli… İnsan zihninde, düşüncede ne kadar hoş duygular, çağrışımlar uyandırıyor. Düşünmek ne kadar zevkli. Düşüncelerine hiçbir sınır çizmeden, beyin nimeti içinde, milyar üssü milyar nöron zenginliğinde düşünmek, sonsuz hayal gücü okyanusunda ışık hızıyla dolaşmak, ışığa koşmak, aydınlanmak, rengarenk bir âlemde seyahat etmek ne kadar zevkli… İnce bir zevk… İncenin incesi bir zevk sahibi olmak.
Düşünce kutsal. İnsanı secdeye davet eden bir vecd!
x x x
Tavsiye
KELİMELER BENİM SUDAKİ AKSİM, Cemil MERİÇ - YouTube